Trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu gia tăng và các cuộc tấn công bằng tên lửa ngày càng tăng, sự thiếu hụt tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 đã trở thành một ‘điểm mù’ nguy hiểm cho chiến lược phòng thủ của Ukraine và phương Tây. Hệ thống Patriot là một trong số ít khí tài phòng thủ hiện đại có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo, loại vũ khí mà Nga liên tục sử dụng để tấn công Ukraine.
Tính đến năm 2025, Ukraine đã tiếp nhận khoảng 8 hệ thống Patriot, một con số đủ để bảo vệ một số khu vực trọng yếu nhưng chưa thể bao phủ toàn bộ lãnh thổ. Tuy nhiên, nhu cầu toàn cầu gia tăng đã khiến nguồn tên lửa đánh chặn PAC-3 trở nên khan hiếm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng phòng thủ trong hệ thống phòng không của Kiev.
Tên lửa đánh chặn Patriot trở nên đặc biệt vì khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo với tốc độ cao. Không giống như tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo được phóng bằng động cơ phản lực mạnh, bay vút lên tầng khí quyển rồi lao xuống mục tiêu với vận tốc cực cao, có thể vượt quá 3.200 km/giờ. Mỗi tổ hợp Patriot thông thường đều được cấu hình để đánh chặn máy bay, tên lửa hành trình và cả tên lửa đạn đạo.
Sự khác biệt giữa tên lửa PAC-2 và PAC-3 nằm ở khả năng đánh chặn và công nghệ sử dụng. PAC-2 GEM-T phù hợp để đánh chặn máy bay và tên lửa hành trình, trong khi PAC-3 được thiết kế để đối đầu với tên lửa đạn đạo có tốc độ cao.
Tuy nhiên, việc Mỹ cung cấp tên lửa đánh chặn cho Ukraine đang gặp trở ngại vì lý do hậu cần và tồn kho. Sự thiếu hụt hiện nay là hậu quả của hàng chục năm cắt giảm ngân sách quốc phòng ở phương Tây. Lầu Năm Góc hiện chỉ có khoảng 25% lượng tên lửa Patriot cần thiết cho các kế hoạch phòng thủ.
Tương lai nào cho Patriot và phòng không Ukraine? Trong khi Ukraine đang đối mặt với một bài toán sinh tử: làm thế nào để bảo vệ bầu trời trước khi những đòn đánh tiếp theo của tên lửa Nga ập tới và trước khi thế giới quyết định rằng những vũ khí này không còn nằm trong ưu tiên của họ nữa. Patriot PAC-3 không chỉ là một tên lửa đánh chặn, mà là thước đo của cam kết và khả năng đáp ứng chiến lược của phương Tây trong một cuộc chiến tiêu hao.
Việc chậm trễ cung cấp khí tài cho Ukraine phản ánh rõ nghịch lý: các nền dân chủ có thể sẵn sàng về chính trị, nhưng lại thiếu hụt về năng lực công nghiệp quân sự thực tế.
