Công việc sửa chữa tàu chiến chủ lực của Hải quân Nga, Đô đốc Kuznetsov, đã bị đình chỉ. Tàu sân bay duy nhất của Nga đang gặp khó khăn trong quá trình sửa chữa và hiện đại hóa, khiến tương lai của nó trở nên không chắc chắn.
Theo tờ Izvestia của Nga, Bộ Quốc phòng Nga có thể sẽ từ bỏ kế hoạch sửa chữa tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov do những khó khăn và chi phí cao trong quá trình sửa chữa. Cựu Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương, Đô đốc Sergei Avakyants, cho rằng quyết định dừng sửa chữa là hợp lý, vì Hải quân Nga không cần một tàu sân bay kiểu truyền thống.
Avakyants nhận định: “Về lâu dài, Hải quân Nga không cần một tàu sân bay kiểu truyền thống. Tàu sân bay đã là quá khứ. Đó là công trình khổng lồ, tốn kém, dễ bị phá hủy trong vài phút bởi vũ khí hiện đại.” Ông cũng cho rằng tương lai thuộc về các tàu sân bay không người lái và máy bay không người lái. “Nếu ngừng sửa chữa, điều hợp lý duy nhất còn lại là cắt tàu Kuznetsov thành sắt vụn và loại bỏ.”
Tuy nhiên, không phải tất cả các chuyên gia đều đồng ý với quan điểm này. Chuyên gia quân sự, Đại úy Vasily Dandykin, cho rằng dù các hệ thống không người lái phát triển mạnh, việc thực hiện nhiệm vụ ở khoảng cách xa vẫn cần có yểm trợ từ không quân. Dandykin nói: “Trường hợp của tàu Kuznetsov đúng là khó khăn: Sửa chữa kéo dài, gặp nhiều sự cố, cả cháy nổ. Tuy nhiên, việc nhiều nước như Ấn Độ, Trung Quốc đang phát triển hạm đội tàu sân bay cho thấy những con tàu này vẫn cần thiết.”
Ilya Kramnik, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Kế hoạch Chiến lược của Viện Nghiên cứu Hải quân Hoàng gia Nga, cũng cho rằng tàu sân bay vẫn cần thiết cho hạm đội Nga. Ông lý giải, một hạm đội hiện đại không thể thiếu yểm trợ không quân, và nếu không có tàu sân bay, mọi hoạt động đều phụ thuộc vào không quân từ đất liền. Kramnik nhấn mạnh: “Khi tàu chiến đi xa hàng ngàn dặm, không thể trông chờ yểm trợ từ bờ. Hạm đội cần một sân bay di động — đó chính là tàu sân bay.”
Tàu Đô đốc Kuznetsov đã được sửa chữa như thế nào? Đô đốc Kuznetsov là tàu chiến thứ năm trong Dự án1143 — loạt tàu tuần dương hạng nặng chở máy bay. Liên Xô bắt đầu đóng tàu này vào đầu thập niên1970. Tàu được khởi công vào mùa thu năm1982 tại nhà máy đóng tàu Nikolaev, và qua nhiều lần đổi tên: “Leonid Brezhnev”, “Tbilisi”, cuối cùng là “Đô đốc Hạm đội Liên Xô Kuznetsov”.
Vũ khí chính của tàu gồm cả tên lửa P-700 Granit, vì vậy nó được phân loại là “tàu tuần dương chở máy bay hạng nặng” nhằm tránh các hạn chế của Công ước Montreux — vốn cấm tàu sân bay “thuần túy” đi qua các eo biển Thổ Nhĩ Kỳ. Nhờ đó, Kuznetsov có thể vào Biển Đen và đồn trú tại Sevastopol. Tàu được bàn giao cho Hải quân Liên Xô ngày25/12/1990. Trong suốt quá trình hoạt động, tàu tham gia bảy chiến dịch.
Từ tháng11/2016 đến tháng1/2017, lần đầu tiên tàu tham gia chiến đấu thực tế: các máy bay trên boong đã không kích các mục tiêu khủng bố tại Syria, thực hiện hơn400 phi vụ và tiêu diệt hơn1.200 mục tiêu. Sau chiến dịch này, tàu được đưa đi sửa chữa và hiện đại hóa. Ban đầu dự kiến tàu sẽ hoạt động lại vào năm2022, nhưng kế hoạch liên tục bị trì hoãn. Nhiều sự cố đã xảy ra: tháng10/2018, ụ nổi PD-50 chìm, cần cẩu rơi làm hư hại tàu.
Sau đó tàu được kéo về nhà máy sửa chữa tàu số35 tại Severomorsk. Tháng12/2019, tàu xảy ra hỏa hoạn do tia lửa điện rơi vào khoang có nhiên liệu tràn. Hậu quả khiến hai người thiệt mạng,14 người bị thương. Giám đốc USC Alexey Rakhmanov sau đó cho biết chi phí khôi phục lên tới350 triệu rúp.
Cuối năm2022, lại xảy ra một vụ cháy khác, may mắn không gây thương vong. Đến năm2023, việc sửa chữa phần dưới nước đã hoàn tất. Thủy thủ đoàn cũng bắt đầu được tuyển chọn. Tháng7 năm ngoái, FSB báo cáo một âm mưu khủng bố bất thành nhằm vào tàu.
Theo đó, tháng3/2024, một sĩ quan tình báo Ukraine đã liên lạc với một quân nhân Nga trên tàu thông qua trung gian, dụ dỗ anh ta gây nổ và hứa sơ tán sang Phần Lan. Tuy nhiên, người lính đã thông báo cho cơ quan an ninh kịp thời.
