Ở Việt Nam, việc xác minh danh tính liệt sĩ đã và đang được các cơ quan chức năng tích cực triển khai thực hiện thông qua việc áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại và tăng cường hợp tác quốc tế. Mục tiêu chính của những nỗ lực này là đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, từ đó giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính của các liệt sĩ. Hiện tại, cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ vẫn chưa được làm rõ. Ngoài ra, có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập và tìm về nơi an nghỉ cuối cùng.

Nhằm đạt được mục tiêu đề ra, đến năm 2030, ngành sẽ phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN. Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, việc ứng dụng công nghệ hiện đại và mở rộng hợp tác quốc tế được coi là một bước tiến mới quan trọng. Những nỗ lực này không chỉ mang lại hy vọng sớm giải quyết được những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ mà còn góp phần an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.

Trong thời gian qua, các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác xác minh danh tính liệt sĩ. Bên cạnh việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ sinh học phân tử (ADN), việc tăng cường hợp tác quốc tế cũng đóng một vai trò quan trọng. Thông qua các hoạt động hợp tác này, Việt Nam có cơ hội tiếp cận với những kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến từ các nước trên thế giới, từ đó có thể áp dụng và phát triển phù hợp với điều kiện trong nước.

Đẩy nhanh tiến độ giám định ADN và xác minh danh tính liệt sĩ không chỉ có ý nghĩa về mặt nhân đạo mà còn góp phần xây dựng và củng cố niềm tin của người dân vào công tác quản lý và bảo vệ quyền lợi của công dân. Những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cơ quan chức năng trong việc giải quyết những tồn tại lâu năm này thể hiện sự trân trọng và biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh của các anh hùng liệt sĩ, đồng thời thể hiện quyết tâm của chính quyền trong việc đem lại công bằng và an dân cho xã hội.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ.

Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy. GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

Hiện tại, công nghệ giải trình tự gen đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc xác định danh tính liệt sĩ và hỗ trợ tìm kiếm thân nhân. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và hạn chế trong việc thu thập mẫu và phân tích dữ liệu. Để tiếp tục thực hiện dự án này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và đơn vị liên quan, cũng như sự hỗ trợ từ cộng đồng.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, bên cạnh việc ứng dụng công nghệ giải mã gene trong tìm kiếm thân nhân, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng của công nghệ này trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Đồng thời, cần có các chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi của những người tham gia đóng góp mẫu di truyền cho dự án.

Ngoài ra, để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của kết quả giải mã gene, các phòng xét nghiệm và cơ quan chức năng cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn và quy định về xét nghiệm và phân tích dữ liệu di truyền.

GeneStory là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực giải mã gene tại Việt Nam. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và công nghệ hiện đại, GeneStory đã và đang cung cấp các dịch vụ giải mã gene chất lượng cao cho khách hàng.