Sự cố lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 trên vùng biển Quảng Ninh vừa qua đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đặt ra vấn đề cấp thiết về việc cần ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Vào ngày 19/7, tàu Vịnh Xanh58 khởi hành từ bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh, với 46 hành khách và 3 thuyền viên trên board. Tuy nhiên, chỉ 35 phút sau khi rời bến, tàu đã gặp phải dông gió lớn khi đến gần hang Đầu Gỗ, dẫn đến sự cố lật tàu và tất cả người trên tàu rơi xuống biển.

Đến 14h05 cùng ngày, tàu đã mất kết nối GPS. Cơ quan chức năng đã nhanh chóng vào cuộc để tìm kiếm cứu hộ. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cơn dông mạnh vào chiều 19/7 đã quét từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ, không phải do ảnh hưởng của bão số 3. Đặc biệt, đây là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo.

Trước tình hình thời tiết xấu, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã có cảnh báo dông lốc. Tuy nhiên, tàu Vịnh Xanh58 vẫn tiếp tục hành trình và gặp phải sự cố. Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Lê Tuấn Anh nhận định, vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch.

Ông Cao Lê Tuấn Anh cũng lưu ý không được chủ quan, lơ là; sự việc lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn. Trong đó, cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu. Đồng thời, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo an toàn cho du khách.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, đối với sự việc này cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Còn đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời. Các cơ sở kinh doanh du lịch cần có kế hoạch phòng ngừa và ứng phó với thiên tai một cách cụ thể.

TS Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, cho rằng vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ rằng cần một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ thời 4.0. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách. Việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và giám sát sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao an toàn cho du khách.

TS. Phạm Hà cũng lưu ý, loại tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Bởi loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật. Do đó, cần phải đánh giá và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi cho tàu hoạt động trở lại.

Sau sự cố lật tàu Vịnh Xanh58 trên vịnh Hạ Long (Quảng Ninh), nhiều du khách đã tỏ ra lo sợ khi tham quan vịnh Hạ Long và đi tàu trên sông, biển. Sự cố này cũng làm dấy lên vấn đề về thiết kế và vận hành tàu du lịch trên vịnh.

Các chuyên gia cho rằng, việc thiết kế và vận hành tàu tốt sẽ tạo tâm lý an toàn cho khách khi đi tham quan vịnh Hạ Long. Một chủ tàu chia sẻ, cần thay đổi tư duy không đổ lỗi do khách quan, cho thiên tai mỗi khi sự việc tai nạn tàu xảy ra, mà cần thẳng thắn nhìn nhận vào các nguyên nhân chủ quan để có điều chỉnh hành vi đúng đắn trong việc đóng tàu và kinh doanh tàu du lịch trên vịnh Hạ Long.

Một kỹ sư thiết kế tàu khẳng định, tàu được thiết kế và vận hành đúng tính năng thì luôn đảm bảo an toàn cho khách dù gặp tình huống thời tiết bất lợi. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành nếu tàu bị cơi nới, lắp đặt các đồ vật làm mất cân bằng, làm gia tăng sức cản gió, hoặc không dằn tàu đủ trọng tải sẽ gây mất cân bằng, làm gia tăng rủi ro gặp nạn khi gặp tình huống thời tiết bất lợi.

Những năm qua, trên vịnh Hạ Long vẫn xảy ra những vụ tai nạn về tàu du lịch, gây thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản của người dân. Một chủ tàu du lịch có kinh nghiệm kinh doanh trên vịnh Hạ Long hơn 20 năm chia sẻ, phần lớn những vụ tai nạn tàu du lịch trên vịnh Hạ Long là do dông lốc bất thường và khó dự đoán trước.

Một kỹ sư thiết kế tàu có kinh nghiệm trên 20 năm hành nghề chia sẻ, tàu phải được dằn đủ trọng lượng để đảm bảo tính ổn định khi vận hành. Khi tàu dằn đủ trọng tải, tính chống lật và độ ổn định sẽ cao hơn. Tuy nhiên, khi tàu được dằn đủ thì việc vận hành sẽ tốn nhiên liệu hơn, do vậy nhiều tàu không được dằn đủ nên nguy cơ bị lật cao hơn khi gặp dông lốc.

Để giảm thiểu rủi ro, giảm thiểu số vụ tai nạn về tàu du lịch trên vịnh Hạ Long trong tương lai, chính quyền địa phương cần giữ quy hoạch số lượng tàu du lịch như hiện nay. Nhanh chóng thay thế những con tàu có thiết kế hiện đại hơn, an toàn hơn, thay thế cho nhóm tàu đã cũ; đồng thời, ngừng lắp đặt thêm những thiết bị và đồ đạc ngoài thiết kế trên sundeck, boong dạo, thượng tầng làm tăng sức cản gió và gây mất cân bằng tàu.

Liên quan đến vụ lật tàu Vịnh Xanh58 trên vịnh Hạ Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh Bùi Hồng Minh cho biết, 100% tàu du lịch trên vịnh Hạ Long có chất lượng an toàn đảm bảo cao hơn tiêu chuẩn quy định. Đơn cử, tàu Vịnh Xanh58 đạt tiêu chuẩn về hệ số an toàn và ổn định là 2,3 (trong khi tiêu chuẩn của đăng kiểm là hơn 1). Thông tin về các vụ tai nạn tàu du lịch trên vịnh Hạ Long và các biện pháp đảm bảo an toàn có thể được tìm thấy trên trang web của Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh.

Hơn nữa, để nâng cao tính an toàn, các chủ tàu cần chú trọng đến việc thiết kế và trang bị các thiết bị an toàn cần thiết trên tàu. Bên cạnh đó, việc phổ biến kiến thức về an toàn biển cho cả khách du lịch và thủy thủ đoàn cũng là điều cần thiết để giảm thiểu rủi ro khi tham gia các hoạt động trên biển.

Lật tàu Vịnh Xanh58 là một bài học kinh nghiệm về việc đảm bảo an toàn trong hoạt động du lịch trên vịnh Hạ Long. Từ đó, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo an toàn cho du khách.