Xu hướng giảm sinh của dân số Việt Nam đang trở thành một thách thức lớn, khi Tổng tỷ suất sinh (TFR) trong năm 2024 chỉ đạt mức 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất từ trước đến nay. Nguyên nhân chính được chỉ ra là do giá nhà đất tăng cao, khiến nhiều người trẻ không thể yên tâm lập gia đình và sinh con. Tình trạng này đã dẫn đến sự hình thành của “Thế hệ 3 Không” – Không nhà, Không hôn nhân, Không sinh con – một cách lặng lẽ.

Với xu hướng này, Việt Nam đang tiến gần đến trạng thái “xã hội ít trẻ em” và đối mặt với nguy cơ rơi vào bẫy “già hóa trước khi giàu”. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia cho thấy rằng, khi mức sinh giảm sâu, việc phục hồi là vô cùng khó khăn. Một trong những nguyên nhân thầm lặng nhưng quan trọng dẫn đến đà giảm sinh là giá nhà đất tăng phi mã. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, giá nhà đã vượt xa tầm với của người trẻ.

Kết quả khảo sát cho thấy, nhiều người trẻ đã từ bỏ giấc mơ lập gia đình và chọn sống một mình, làm nghề tự do để tận hưởng trải nghiệm cá nhân. Theo đó, 62% người trẻ trong khảo sát cho biết họ trì hoãn kết hôn vì lý do tài chính, trong đó mối lo lớn nhất là về nhà ở.

Việt Nam đang đứng trước những hệ lụy như suy giảm năng suất lao động, thiếu hụt nguồn lực đóng góp vào bảo hiểm, y tế, và áp lực ngân sách cho chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh. Từ năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Con số này dự báo sẽ lên tới 18 triệu vào năm 2030, chiếm 25% dân số.

Có thể thấy, chính sách nhà ở không chỉ là câu chuyện kinh tế mà còn là điều kiện tồn tại của một quốc gia trong tương lai. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề và hành động quyết liệt để giải quyết tận gốc vấn đề nhà ở, động lực cốt lõi để người trẻ an cư, lạc nghiệp và sinh con. Giải quyết vấn đề nhà ở không chỉ giúp cải thiện tình trạng giảm sinh mà còn góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai.

Trung Quốc đã chính thức triển khai chương trình trợ cấp chăm sóc trẻ em trên toàn quốc, giúp các gia đình nhận được 3.600 NDT (khoảng 503 USD) mỗi năm cho mỗi trẻ dưới 3 tuổi. Đây là lần đầu tiên chính quyền trung ương trực tiếp can thiệp vào lĩnh vực này thông qua một chương trình quốc gia, thay vì để các địa phương tự triển khai. Trước đó, hơn 20 tỉnh đã thử nghiệm nhiều hình thức trợ cấp khác nhau.

Theo chuyên gia kinh tế Huang Zichun từ Capital Economics, chính sách này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ trực tiếp các hộ gia đình và có thể tạo nền tảng cho các khoản trợ cấp lớn hơn trong tương lai. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng mức hỗ trợ hiện tại còn quá thấp để tạo ra sự khác biệt đáng kể với tỷ lệ sinh hoặc chi tiêu của các hộ gia đình.

Nhiều địa phương tại Trung Quốc đã triển khai các gói hỗ trợ tài chính riêng để khuyến khích sinh con. Ví dụ, thành phố Hohhot (thủ phủ Nội Mông) cấp tới 100.000 NDT (14.000 USD) cho mỗi bé sinh ra từ gia đình có ba con trở lên. Tại Thẩm Dương (Liêu Ninh), gia đình sinh con thứ ba nhận 500 NDT mỗi tháng đến khi trẻ đủ 3 tuổi.

Dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp trong năm 2024, hiện còn 1,4083 tỷ người. Chính sách một con kéo dài nhiều thập kỷ không chỉ hạn chế sinh nở mà còn làm thay đổi sâu sắc quan niệm xã hội về sinh đẻ và nuôi dạy con cái. Mặc dù số ca sinh năm 2024 đã tăng lần đầu tiên kể từ 2017, đạt 9,54 triệu trẻ, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn cao hơn sinh nở, cho thấy xu hướng giảm dân số chưa thể đảo ngược.

Giới chuyên gia cảnh báo đà phục hồi hiện tại chỉ mang tính tạm thời và không đồng đều. Hệ thống trợ cấp mới dự kiến mang lại phạm vi bao phủ rộng hơn và hỗ trợ bền vững hơn, đặc biệt cho các gia đình thu nhập thấp. Chính quyền địa phương và các tập đoàn lớn cũng đang triển khai nhiều ưu đãi khác như tiền thưởng, kéo dài thời gian nghỉ thai sản, giảm thuế và hỗ trợ nhà ở.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sự sụt giảm của các cặp đăng ký kết hôn. Năm 2024, chỉ có 6,11 triệu cặp tiến tới hôn nhân, giảm 20% so với năm trước. Điều này báo hiệu xu hướng suy giảm dân số sẽ tiếp diễn trong tương lai gần.

Thông tin về chương trình trợ cấp chăm sóc trẻ em trên toàn quốc có thể được tìm hiểu thêm tại đây và các chính sách hỗ trợ dân số tại Trung Quốc có thể được tham khảo tại đây.

Trong quá trình phát triển không ngừng của đất nước, nhiều dự án cơ sở hạ tầng quan trọng đã và đang được triển khai để thay đổi bộ mặt giao thông ở các địa phương. Một trong số đó là tuyến đường với mức đầu tư lên tới 800 tỷ đồng, băng qua núi ở tỉnh Gia Lai. Dự án này hứa hẹn sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội, cũng như cải thiện điều kiện giao thông cho người dân địa phương. Việc xây dựng tuyến đường này không chỉ giúp rút ngắn thời gian di chuyển mà còn mở ra những cơ hội mới cho việc phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác tại khu vực.

Ở một khía cạnh khác, số liệu mới nhất về tỷ lệ sinh tại Mỹ đã cho thấy một xu hướng đáng quan tâm. Tỷ lệ sinh đã xuống mức thấp nhất trong lịch sử, một hiện tượng đang thu hút sự quan tâm rộng rãi từ công chúng cũng như giới chuyên gia. Nhiều câu hỏi được đặt ra về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, từ sự thay đổi trong lối sống và tư duy của người dân đến các yếu tố kinh tế và xã hội. Đồng thời, các biện pháp có thể được thực hiện để cải thiện tỷ lệ sinh trong tương lai cũng đang được nghiên cứu và thảo luận rộng rãi.

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào đời sống ngày càng trở nên phổ biến. Tại Trung Quốc, một lớp học AI đặc biệt dành cho các cụ ông, cụ bà đã được thành lập. Tại đây, những người cao tuổi có thể tìm hiểu và làm quen với công nghệ AI, mở ra những cơ hội mới để các thế hệ cao tuổi có thể kết nối và cập nhật kiến thức trong thời đại số. Điều này không chỉ giúp họ tận dụng được các công nghệ hiện đại mà còn giữ cho tinh thần và trí tuệ luôn minh mẫn, tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội.

Những thông tin trên phản ánh sự đa dạng của đời sống – xã hội hiện nay, từ các dự án phát triển cơ sở hạ tầng đến các vấn đề liên quan đến dân số và ứng dụng công nghệ. Tất cả đều thể hiện sự thay đổi không ngừng và nỗ lực của con người trong việc xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Sự phát triển không ngừng của công nghệ và các dự án hạ tầng đang tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và lâu dài của xã hội.

Nhìn chung, các vấn đề đang được quan tâm hiện nay đều hướng đến việc cải thiện chất lượng cuộc sống của con người và đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội. Từ việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng đến việc ứng dụng công nghệ và giải quyết các vấn đề dân số, tất cả đều là những bước đi quan trọng nhằm xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.

Cục Thống kê, Bộ Tài chính vừa công bố số liệu mới nhất về tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 của 34 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương sau khi thực hiện sắp xếp. Thông tin này đã cung cấp một bức tranh toàn diện về tình hình sinh sản tại các địa phương trên cả nước.

Đáng chú ý, tỉnh Hưng Yên nổi lên với TFR đạt 2,35 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 18 tỉnh có mức sinh từ mức thay thế đến dưới mức cao, tức TFR từ 2,1 con/phụ nữ đến dưới 2,5 con/phụ nữ. Đây được xem là nhóm tỉnh có mức sinh ổn định, đóng góp vào việc bảo đảm cơ cấu dân số hợp lý. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và ổn định an sinh xã hội trong bối cảnh hiện nay.

Bên cạnh đó, số liệu cũng chỉ ra rằng có 13 tỉnh trong số 34 tỉnh có mức sinh dưới mức sinh thay thế, với TFR thấp hơn 2,1 con/phụ nữ. Cụ thể, 5 tỉnh có mức sinh thấp nhất cả nước gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long. Tình trạng mức sinh thấp tại các tỉnh/thành phố lớn này đặt ra những thách thức trong việc duy trì cơ cấu dân số và đảm bảo sự phát triển bền vững.

Ngược lại, cũng có 3 tỉnh có mức sinh cao với TFR từ 2,5 con/phụ nữ trở lên, bao gồm Điện Biên, Tuyên Quang và Lào Cai. Mức sinh cao tại các tỉnh này có thể dẫn đến những thách thức trong việc cung cấp các dịch vụ xã hội và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em và phụ nữ.

Thông tin từ Bộ Tài chính cho thấy sự đa dạng trong mức sinh giữa các tỉnh/thành phố, thể hiện sự khác biệt về điều kiện kinh tế, văn hóa và xã hội tại từng địa phương. Điều này đòi hỏi các chính sách dân số và phát triển cần được điều chỉnh phù hợp để đáp ứng với tình hình thực tế tại từng khu vực.