Chiều ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Phong trào này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp’.

Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND. Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là ‘tuyến đầu’ trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư ‘đúng – đủ – sạch – sống’ là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả.

Mô hình ‘Bình dân học vụ số’ mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng. Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các ‘hạt nhân’ nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân. Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện. Họ sẽ là những ‘hạt nhân’ trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp ‘cầm tay chỉ việc’ hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ. Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

‘Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ. Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số’, anh Việt chia sẻ.

Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng.

Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả đòi hỏi sự thay đổi về tư duy và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ. Mô hình này yêu cầu cán bộ phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, từ chỉ tập trung vào kiểm soát và giải quyết giấy tờ sang giải quyết thấu đáo và làm cho dân tin, đồng thuận, ủng hộ.

Trước đây, cán bộ cấp cơ sở thường đóng vai trò “người thi hành luật”, tập trung vào kiểm soát, giải quyết giấy tờ và quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, trong mô hình “chính quyền hành động”, đội ngũ cán bộ phải có cách tiếp cận mới, lấy phục vụ người dân làm mục tiêu chính. Điều này đòi hỏi sự thay đổi lớn về tư duy và phương pháp làm việc của cán bộ, từ cách giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính đến cách tiếp cận và hỗ trợ người dân.

Sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, số lượng giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính ở cấp xã tăng lên đột biến. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Sa Huỳnh, việc hướng dẫn và xử lý hồ sơ diễn ra khá thông suốt, được Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Ông Nguyễn Văn Huấn, cư dân phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “So với trước thì việc giải quyết hồ sơ nay nhanh, gọn hơn. Thuận tiện hơn so với trước phải lên thị xã làm. Cán bộ ở đây rất nhạy bén”. Việc giải quyết hồ sơ nhanh chóng và hiệu quả đã giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời tăng cường niềm tin vào chính quyền địa phương.

Mô hình mới đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức phải tập trung cao độ để thực hiện tốt. Ông Nguyễn Viết Thanh, Chủ tịch UBND phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường cơ bản đáp ứng cung cấp dịch vụ công cho nhân dân. Tập trung ứng dụng công nghệ thông tin xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân. Kiến nghị cấp thẩm quyền mở rộng đầu tư cơ sở vật chất phục vụ tốt hơn cho người dân”. Để duy trì và nâng cao hiệu quả của mô hình, việc đầu tư cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin là rất cần thiết.

Mục tiêu lâu dài là hình thành thế hệ công dân số, thông qua công tác đào tạo và tập huấn cho cả cán bộ, công chức và người dân. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Phường Đức Phổ trước hết là bố trí cán bộ đảm bảo phù hợp năng lực chuyên môn. Thứ hai là tổ chức tập huấn nâng cao trình độ, năng lực. Thứ ba là sắp xếp, hướng dẫn các quy trình xử lý để cán bộ triển khai nhiệm vụ rõ ràng, rành mạch, công tâm phục vụ người dân”. Việc đào tạo và tập huấn là quan trọng để giúp cán bộ và người dân có thể thích ứng với mô hình mới và tận dụng các dịch vụ công trực tuyến.

Dù còn nhiều việc cần làm, từ rà soát, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp, sắp xếp, kiện toàn đội ngũ cán bộ đến ứng dụng công nghệ và hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng với những ưu điểm nổi bật, mô hình mới đang từng bước hướng tới nền hành chính phục vụ, gần dân hơn, hiệu quả hơn. Ông Vũ Minh Tâm, Bí thư Đảng ủy phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Qua phương thức lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, anh em dần hiểu được và nắm được tinh thần phục vụ. Phải nói đến nay bước đầu đã khắc phục những khó khăn, trong đó các phòng ban chuyên môn đã chú trọng nâng cao chất lượng. Đặc biệt là tinh thần phục vụ của Trung tâm, qua đó đánh giá hài lòng của người dân, xem trung tâm là niềm tin và điểm tựa cho nhân dân”. Mô hình mới đang dần được củng cố và phát triển, tạo ra những chuyển đổi tích cực trong cách tiếp cận và phục vụ người dân.

“Làm hết việc chứ không làm hết giờ” đã và đang thực hiện một cách thực chất nhất sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Những chuyển động tích cực ban đầu cho thấy, thành công không thể chỉ đến từ văn bản hay nghị quyết, mà phải đến từ sự đồng thuận trong dân, quyết liệt trong lãnh đạo và tận tâm trong thực thi nhiệm vụ.

Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình vừa nhấn mạnh rằng cán bộ trong thời kỳ mới cần phải sở hữu ba loại tư duy cốt lõi, bao gồm tư duy phục vụ, tư duy cải cách và tư duy số. Phát biểu này được ông đưa ra trong Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng, diễn ra vào sáng ngày 15/7. Đây là địa phương đầu tiên tại tỉnh Lâm Đồng tổ chức đại hội điểm cấp xã nhiệm kỳ 2025-2030. Đại hội được tổ chức trực tuyến tới 123 điểm cầu là các đảng ủy xã, phường, đặc khu trên địa bàn tỉnh.

Đảng bộ xã Đơn Dương được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba đơn vị hành chính cấp xã, gồm thị trấn Thạnh Mỹ, xã Tu Tra và xã Đạ Ròn. Hiện địa phương này có 64 chi bộ, đảng bộ cơ sở với 1.172 đảng viên. Trong phát biểu của mình, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đã biểu dương những nỗ lực và thành tựu của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Đơn Dương trong nhiệm kỳ vừa qua. Ông đánh giá cao công tác chuẩn bị đại hội, từ văn kiện đến nhân sự, của Đảng bộ xã Đơn Dương và khẳng định đây là hình mẫu để các địa phương khác học tập.

Phó Thủ tướng thường trực nhấn mạnh rằng cán bộ trong thời kỳ mới phải đặt người dân lên vị trí trung tâm, chủ thể và mục tiêu của mọi hoạt động. Cần làm việc bằng trái tim gần dân, hiểu dân, lo cho dân và học dân. Mức độ hài lòng của người dân chính là thước đo đánh giá hiệu quả công việc của mỗi cán bộ, công chức. Phó Thủ tướng cũng kêu gọi đội ngũ cán bộ cấp xã phải chủ động cải cách, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; không ngồi chờ nguồn lực từ cấp trên mà cần chủ động khai thác nguồn lực nội tại và huy động hiệu quả nguồn lực xã hội.

Ông lưu ý về phẩm chất liêm chính, tính tiên phong, tinh thần nêu gương, sự trung thực trong hành xử công vụ và trách nhiệm với cộng đồng. Cán bộ thời kỳ chuyển đổi số cần làm chủ công nghệ, không tụt hậu, sẵn sàng đổi mới để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội và nhân dân.

Sau đại hội, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đề nghị Ban Chấp hành khóa mới của xã Đơn Dương khẩn trương hoàn thiện quy chế làm việc, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và ban hành chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội. Ban Chấp hành khóa mới cũng cần tổ chức học tập, quán triệt nghị quyết sâu rộng để nhanh chóng đưa nghị quyết vào cuộc sống, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị tại địa phương.