Hệ thống tên lửa HIMARS – một trong những vũ khí chiến lược quan trọng trong tác chiến hiện đại

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine và các động thái tăng cường phòng thủ của các quốc gia NATO, hệ thống tên lửa cơ động cao HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) do Lockheed Martin phát triển đã nổi lên như một trong những vũ khí chiến lược quan trọng. Với khả năng triển khai nhanh chóng và vận chuyển bằng máy bay C-130 Hercules và C-17, HIMARS cho phép triển khai ở nhiều khu vực địa hình khác nhau, phù hợp với các chiến trường đòi hỏi phản ứng nhanh.

Khả năng tác chiến của HIMARS

HIMARS có khả năng phóng các loại tên lửa dẫn đường như M30 và M31 GMLRS, với tầm bắn lên đến 80km. Các tên lửa này có thể mang đầu đạn con DPICM, cho phép tấn công diện rộng hoặc mục tiêu tập trung với độ chính xác cao. Lockheed Martin đã thử nghiệm thành công phiên bản HIMARS không người lái, sử dụng công nghệ cảm biến không phát tín hiệu, cho phép hoạt động liên tục ngày và đêm mà không cần phi hành đoàn.

HIMARS trong xung đột Nga-Ukraine

Trong xung đột Nga-Ukraine, HIMARS đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong việc hỗ trợ Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga. Ukraine đã sử dụng HIMARS để thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu quân sự của Nga, bao gồm sở chỉ huy, kho đạn và các đoàn xe cách xa tiền tuyến. HIMARS đã giúp Ukraine đối phó với các cuộc tấn công bằng tên lửa và drone của Nga, giảm áp lực lên các hệ thống phòng không như Patriot.

Tăng cường năng lực phòng thủ của các quốc gia NATO

Các quốc gia NATO giáp biên giới Nga, như Estonia, Latvia và Lithuania, đang đẩy mạnh mua sắm HIMARS để tăng cường năng lực phòng thủ trước mối đe dọa từ Nga. Estonia đã nhận 6 hệ thống HIMARS vào tháng 4/2025, trong khi Latvia và Lithuania cũng ký thỏa thuận mua HIMARS.

Bối cảnh chính trị và các thỏa thuận quốc tế

Bối cảnh chính trị và các thỏa thuận quốc tế liên quan đến HIMARS cho thấy sự hợp tác quốc tế trong việc hỗ trợ Ukraine và răn đe Nga. Dưới chính quyền của Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã thông qua các kế hoạch cung cấp vũ khí, bao gồm HIMARS, cho Ukraine thông qua các thỏa thuận với NATO.

Kết luận

Tóm lại, HIMARS là hệ thống vũ khí chiến lược, kết hợp tính cơ động, hỏa lực mạnh và độ chính xác cao, đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột Nga-Ukraine và tăng cường năng lực phòng thủ của các quốc gia NATO giáp Nga. Với khả năng triển khai nhanh chóng và các công nghệ tiên tiến, HIMARS sẽ tiếp tục là một phần quan trọng trong chiến lược quốc phòng của các quốc gia trên thế giới.

Trong bối cảnh xung đột tại Ukraine ngày càng leo thang, việc tìm kiếm các giải pháp phòng không hiệu quả để đối phó với các cuộc tập kích bằng UAV tự sát của Nga đã trở thành một ưu tiên hàng đầu đối với Kiev. Một trong những vũ khí đã chứng minh khả năng thể hiện ấn tượng trong việc bắn rơi các UAV Shahed của Nga là pháo phòng không tự hành Gepard do Đức sản xuất.

Các UAV Shahed, với khả năng mang đầu đạn nặng 90kg và bay hàng nghìn km nhờ hệ thống dẫn đường vệ tinh, đã trở thành một mối đe dọa đáng kể đối với Ukraine. Tuy nhiên, các pháo phòng không tự hành Gepard, với cặp pháo tự động 35mm Oerlikon điều khiển bằng radar, đã chứng minh là một trong những hệ thống phòng thủ hiệu quả nhất chống lại UAV Shahed.

Một kỹ sư phòng không Ukraine có biệt danh ‘Alchemist’ cho biết, các hệ thống pháo 35mm tự động tạo ra những đám mây đạn dày đặc, giúp phá hủy UAV chỉ trong phạm vi vài km. Hàng chục hệ thống Gepard của Ukraine, cùng với một số lượng nhỏ hơn các hệ thống Skynex hiện đại hơn, đã đảm nhiệm lớp phòng thủ tầm trung quan trọng trong các cuộc tập kích bằng UAV Shahed.

Một chiếc Gepard của Đức với 2 khẩu pháo Oerlikon 35mm từng bắn rơi nhiều UAV chỉ với một loạt đạn. Các UAV tấn công Shahed của Nga liên tục nhắm vào các thành phố Ukraine, và đánh chặn loại UAV chạy bằng động cơ cánh quạt này là ‘ưu tiên cao nhất’ ở Kiev.

Kể từ khi Nga phóng chiếc Shahed đầu tiên vào Ukraine gần 3 năm trước, họ đã triển khai hàng chục nghìn UAV tự sát, khoảng 29.000 chiếc tính đến nay. Một chiếc Shahed có thể có giá từ 50.000 đến 150.000 USD.

Tần suất các cuộc tấn công bằng UAV đang tăng nhanh cả về quy mô. Nga chấp nhận mất nhiều UAV Shahed, khoảng 75% bị chặn, vì các đợt tấn công dồn dập được thiết kế để bào mòn hệ thống phòng không.

Nếu lực lượng Ukraine phải dùng tên lửa đất đối không cho mỗi UAV Shahed, kho tên lửa của họ có thể cạn trong vài tuần hoặc vài tháng. Tập đoàn Lockheed Martin của Mỹ chỉ sản xuất khoảng 600 quả tên lửa Patriot mỗi năm, loại tên lửa trị giá hàng triệu USD.

Các loại tên lửa phòng không nhỏ hơn thì rẻ hơn, nhưng cũng vẫn đắt. Ngược lại, khoảng 80 hệ thống Gepard cùng một số Cheetah mà Mỹ gửi sang Ukraine là vũ khí giá rẻ. Đây là phương tiện cũ, đã qua sử dụng, đơn giản và đáng tin cậy so với tiêu chuẩn hiện đại.

Chi phí vận hành Gepard chủ yếu nằm ở giá đạn pháo 35mm. Sau khi gửi toàn bộ kho đạn thời Chiến tranh Lạnh cho Ukraine vào năm 2023, Đức đã trả cho Rheinmetall 181 triệu USD để tái khởi động dây chuyền sản xuất và chế tạo thêm 300.000 viên đạn mới nặng 1,5kg.

Với kíp chiến đấu Gepard, chi phí bắn rơi một UAV Shahed chỉ vào khoảng vài nghìn USD. Chính nhờ sự tiết kiệm và độ chính xác đó mà Gepard đang giữ vai trò tuyến đầu trong chiến dịch phòng thủ của Ukraine trước UAV Shahed.

Thông tin thêm về militaire cho thấy rằng các hệ thống Gepard đã được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động quân sự trên toàn thế giới và đã chứng minh hiệu quả của chúng trong việc đối phó với các mối đe dọa từ trên không.