Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng đã nêu lên những thách thức mà thành phố đang gặp phải. Ông cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của thành phố đã trở nên năng động và đa dạng hơn, kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cũng cho rằng, thị trường tiêu dùng của thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng ‘xách tay’, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng.

Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử.

Để giải quyết vấn đề này, thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời. Đồng thời, thành phố cũng kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Thời gian qua, thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm. Theo báo cáo, từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM hy vọng rằng, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý, thành phố sẽ có thể giải quyết hiệu quả vấn đề phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả, bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng.

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng liên quan đến một số dự án luật đang được xem xét. Đặc biệt, dự án luật sửa đổi, bổ sung các điều của Luật Thương mại điện tử được nhấn mạnh với yêu cầu tăng cường các công cụ giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đặc biệt là vấn đề hàng giả, hàng nhái, trong đó có thuốc giả và thực phẩm giả.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng quản lý thương mại điện tử cần linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng một cách hiệu quả. Quan điểm ‘phòng hơn chống’ được Thủ tướng đề cập trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy, với phương châm phòng ngừa là cơ bản, chiến lược và lâu dài.

Về dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng chỉ đạo cần tập trung vào việc kiến tạo phát triển, huy động nguồn lực tư nhân và đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, dịch vụ hậu cần hàng không và đô thị sân bay.

Đối với dự án luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí, nhằm phù hợp với yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số và truyền thông hiện đại.

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đối với các bộ trưởng cần tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định để trình Quốc hội, đảm bảo tiến độ và chất lượng của các dự án luật. Các dự án luật này sẽ được trình Quốc hội trong thời gian tới, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam.

Tóm lại, Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện và trình Quốc hội các dự án luật quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu của tình hình mới và sự phát triển không ngừng của đất nước. Đồng thời, yêu cầu xử lý nghiêm các vi phạm trong thương mại điện tử và tăng cường phòng chống ma túy, góp phần xây dựng một môi trường an toàn và lành mạnh cho người dân và doanh nghiệp.