Đức sẽ chuyển giao hai tổ hợp đánh chặn Patriot cho Ukraine trong thời gian tới, với các bệ phóng dự kiến sẽ được bàn giao trong vài ngày tới, và phần còn lại sẽ được chuyển giao trong vòng 2-3 tháng. Thông tin này được Bộ trưởng Quốc phòng Đức, ông Boris Pistorius, công bố vào ngày 1 tháng 8. Quyết định này không ảnh hưởng đến đóng góp của Đức cho năng lực phòng thủ của NATO.

Ukraine đã nhận được hỗ trợ từ Mỹ và các đồng minh Tây Âu về hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot từ tháng 4 năm 2023 và đã chứng minh khả năng của hệ thống này trong việc chặn tên lửa siêu vượt âm của Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự cho rằng, ngay cả khi Ukraine nhận được 17 tổ hợp tên lửa Patriot đầy đủ, họ vẫn sẽ đối mặt với thách thức trong việc chống đỡ các cuộc tập kích của Nga.

Các nhà phân tích cho rằng khả năng của Patriot trong việc hỗ trợ Ukraine phụ thuộc vào việc chúng được đưa đến Ukraine nhanh chóng và các nguồn bổ sung đạn tên lửa sau đó. Chiến thuật của Nga là gây áp lực lên Ukraine để tiêu tốn toàn bộ kho dự trữ phòng không hiện có và trở nên dễ bị tổn thương trước các đợt tập kích.

Phương án khả thi nhất là các nước châu Âu gửi số tên lửa Patriot mà họ đang có cho Ukraine, rồi đợi nguồn cung mới từ Mỹ để bù đắp cho kho dự trữ trong nước. Tuy nhiên, khả năng của Mỹ và đồng minh trong việc cung cấp hệ thống phòng không cho Ukraine trước các đòn tập kích ngày càng tăng của Nga không chỉ bị giới hạn bởi chi phí, mà còn là bởi năng lực sản xuất của phương Tây.

Tập đoàn quốc phòng Mỹ Lockheed Martin đã sản xuất 500 quả đạn tên lửa đánh chặn PAC-3 cho hệ thống Patriot vào năm ngoái và dự kiến tăng sản lượng lên 650 quả vào năm 2027. Giới quan sát cho rằng một cách để đáp ứng nhu cầu của Ukraine về Patriot là mua trực tiếp từ nhà sản xuất Lockheed Martin.

Các nhà phân tích ở Kiev tin tưởng những tổ hợp Patriot mới có thể triển khai ở các thành phố lớn và giúp giảm thiểu mức độ thiệt hại từ tên lửa Nga. Tuy nhiên, họ cho rằng bấy nhiêu là chưa đủ và Ukraine cần nhiều hơn để đối phó với các mối đe dọa từ Nga.

Lockheed Martin là tập đoàn quốc phòng hàng đầu của Mỹ, chuyên sản xuất các thiết bị quân sự và công nghệ quốc phòng. Thông tin về sản lượng và kế hoạch sản xuất của Lockheed Martin có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của công ty.

Nguồn cung cấp hệ thống phòng không cho Ukraine là một vấn đề quan trọng trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và Ukraine. Các nước châu Âu và Mỹ đang nỗ lực cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine để giúp nước này đối phó với các mối đe dọa từ Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 13/7 cho biết quân đội Nga đang tụt hậu đáng kể so với mục tiêu của họ trong mùa hè này. Phát biểu trong thông điệp trên mạng xã hội, ông Zelensky khẳng định quân đội Ukraine sẽ tiếp tục đẩy lùi quân chiếm đóng và chuẩn bị các cuộc tấn công tầm xa mới.

Những phát biểu này được ông Zelensky đưa ra sau cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Aleksandr Syrsky và Tổng tham mưu trưởng Andrey Gnatov. Cuộc họp tập trung vào việc thảo luận về tình hình quân sự ở nhiều khu vực, bao gồm hướng Pokrovskyi, Novopavlivskyi, tỉnh Zaporizhzhia, Kharkivshchyna và các khu vực biên giới của tỉnh Sumy.

Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine đã nhận diện được ý định và nỗ lực phát triển các hoạt động tấn công của đối phương. Điều quan trọng, theo ông, là mọi nỗ lực như thế phải bị dập tắt. Ukraine sẽ đáp trả một cách kiên quyết và cứng rắn trước mỗi cuộc tấn công của Nga.

Ngoài ra, ông Zelensky cũng đề cập đến việc chuẩn bị cho chuyến thăm Ukraine của Tướng Kellogg, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Ukraine. Ông cũng đề cập đến công việc đang được tiến hành với các đối tác về việc cung cấp vũ khí và mở rộng sản xuất chung các phương tiện phòng thủ cần thiết.

Hiện tại, khoảng 40% vũ khí mà Ukraine sử dụng đang được sản xuất trong nước. Nhiệm vụ sắp tới, theo ông Zelensky, là tăng đáng kể tỉ lệ này nhằm tăng cường khả năng tự chủ quốc phòng của Ukraine.

Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ gửi tên lửa phòng không Patriot đến Ukraine, cho rằng chúng ‘cực kỳ’ cần thiết để bảo vệ đất nước này. Ông Trump không tiết lộ cụ thể số lượng tên lửa Patriot định gửi đi nhưng cho biết Liên minh châu Âu (EU) sẽ hoàn trả chi phí cho Mỹ.

Văn phòng Tổng thống Ukraine không đưa ra thêm thông tin chi tiết về những tuyên bố của ông Zelensky và ông Trump. Thông tin trên đang được tiếp tục cập nhật.

Chính phủ Mỹ dự kiến sẽ chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không Patriot tiếp theo cho Đức, nhằm thay thế cho hai khẩu đội Patriot trong kho vũ khí của Berlin mà họ hứa sẽ chuyển giao cho Ukraine. Đây là động thái đầu tiên của Lầu Năm Góc trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao vũ khí tới Ukraine, kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố kế hoạch hỗ trợ quân sự bổ sung cho Kiev.

Trước đó, theo báo cáo của tờ Wall Street Journal, dẫn lời ba quan chức Mỹ, việc chuyển giao hệ thống Patriot cho Ukraine sẽ được ưu tiên. Cùng với đó, Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ cũng thông báo rằng việc Mỹ chuyển giao hệ thống Patriot cho nước này dự kiến sẽ bị trì hoãn do quyết định của Bộ Ngoại giao Mỹ trong việc ưu tiên cung cấp cho Ukraine.

Theo WSJ, động thái này diễn ra sau khi một số quốc gia châu Âu đã cam kết hỗ trợ sáng kiến của Mỹ trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraine. Nhu cầu của Kiev về việc sở hữu các khẩu đội Patriot và đạn dược do Mỹ sản xuất đang tăng cao trong những tháng gần đây, đặc biệt là khi Nga tiếp tục triển khai các cuộc không kích quy mô lớn vào Ukraine.

Mỹ và các nước châu Âu đã cung cấp nhiều hệ thống Patriot cho Ukraine, nhưng hiện tại không phải tất cả đều hoạt động do chương trình bảo trì định kỳ. Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Australia thông báo rằng lô hàng đầu tiên trong số 49 chiếc xe tăng M1A1 Abrams mà Australia từng cam kết cung cấp cho Kiev hiện đã nằm trong tay quân đội Ukraine.

Lời hứa chuyển giao được Australia đưa ra vào tháng 10/2023, nhưng quá trình này được cho là bị trì hoãn 9 tháng do sự phản đối từ phía Mỹ. Australia cam kết gửi cho Kiev 49 xe tăng Abrams “sắp nghỉ hưu” như một phần trong gói viện trợ quân sự rộng lớn trị giá 163 triệu USD.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius mới đây tiết lộ rằng nước này sẽ cung cấp hai hệ thống tên lửa phòng không Patriot cho Ukraine, tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện khi Đức có thể thay thế chúng trong vòng 6-8 tháng tới. Yêu cầu này nhằm đảm bảo năng lực tác chiến cũng như hoạt động huấn luyện của quân đội Đức không bị ảnh hưởng. Nếu thiếu các hệ thống Patriot này, lực lượng vũ trang Đức sẽ không thể duy trì hoạt động huấn luyện và sẽ đánh mất năng lực đào tạo trong khoảng 1-2 năm.

Ông Pistorius cũng thông tin rằng Đức đang tìm kiếm một giải pháp để xác định quốc gia châu Âu nào sở hữu hệ thống Patriot có thể chuyển giao cho Ukraine. Mặc dù việc này không phải là điều vô vọng, nhưng điều kiện tiên quyết là các nước sở hữu chúng phải sẵn sàng chuyển giao để những quốc gia khác có thể mua lại và sau đó viện trợ cho Ukraine.

Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store ngày 21/7 cũng lên tiếng khẳng định nước này sẵn sàng chia sẻ chi phí để Đức chuyển giao các hệ thống Patriot cho Ukraine, và cho biết đây là giải pháp tức thời nhất mà Oslo có thể đưa ra.

Đức sẽ chuyển giao cho Ukraine hai trong tổng số 9 tổ hợp Patriot còn lại trong biên chế của họ. Sau đó, Mỹ sẽ cung cấp các hệ thống thay thế. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Đức và Mỹ vẫn chưa đạt được thỏa thuận về nguồn cung cấp.

Patriot là hệ thống vũ khí đắt đỏ nhất mà Mỹ và các đồng minh đã viện trợ cho Ukraine. Mỗi tổ hợp có giá gần 1,1 tỷ USD, trong đó tên lửa có chi phí lên đến 690 triệu USD và các thành phần khác tốn khoảng 400 triệu USD. Các hệ thống Patriot của Ukraine được trang bị tên lửa PAC-3 MSE hiện đại nhất do Mỹ sản xuất, có tầm bắn tối đa 120 km đối với máy bay và 60 km đối với tên lửa đạn đạo.

Tuy nhiên, tỷ lệ đánh chặn của Patriot ở Ukraine đang ngày càng suy giảm do tình trạng cạn kiệt tên lửa và bệ phóng, trong khi nhiều khẩu đội cũng bị Nga tập kích và phá hủy. Đại tá Yuri Ignat, thư ký báo chí Bộ tư lệnh không quân Ukraine, đã thừa nhận rằng Nga liên tục nâng cấp tên lửa đạn đạo Iskander-M và khiến hệ thống Patriot “không đạt hiệu quả như mong muốn”. Thông tin về hỗ trợ quân sự cho Ukraine và các nỗ lực của các quốc gia trong việc cung cấp hệ thống Patriot đang được tiếp tục cập nhật.

Đức đã chính thức bàn giao cho Ukraine 3 hệ thống phòng không Patriot cùng với 5 tên lửa tương ứng, thông tin này được tiết lộ bởi tờ Washington Post của Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, đã xác nhận thông tin này trong một cuộc họp với các đồng minh của Ukraine, tuy nhiên ông không cung cấp thêm chi tiết cụ thể.

Hiện tại, Đức đang trong quá trình đàm phán để gửi thêm một hệ thống Patriot nữa cho Kiev và dự kiến sẽ nhận lại thiết bị thay thế từ Mỹ. Ngoài ra, có khả năng các hệ thống Patriot bổ sung cho Ukraine sẽ được cung cấp bởi các quốc gia ngoài khối NATO. Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ đã xác nhận rằng họ đã đặt mua 5 hệ thống Patriot, nhưng thời gian bàn giao có thể bị trì hoãn do Mỹ đang ưu tiên hỗ trợ Ukraine.

Trong bối cảnh xung đột giữa Nga và Ukraine kéo dài hơn 3 năm, Ukraine tiếp tục thúc đẩy việc sở hữu vũ khí tấn công tầm xa để thực hiện các cuộc tập kích vào sâu lãnh thổ Nga. Mặc dù Đức đã khẳng định không cung cấp tên lửa hành trình Taurus cho Ukraine, một số nhà ngoại giao NATO không loại trừ khả năng Mỹ sẽ cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine.

Một diễn biến khác, Ukraine vừa tiến hành một cuộc tập kích lớn vào vùng lãnh thổ Nga. Theo RT, Ukraine đã phóng loạt máy bay không người lái vào vùng Leningrad của Nga vào ngày 27-7. Thống đốc vùng Leningrad, Aleksandr Drozdenko, cho biết cuộc tập kích bằng UAV ‘quy mô lớn chưa từng có’ từ Ukraine vào vùng này đã bị lực lượng phòng không của Nga đẩy lùi phần lớn.

Tổng cộng 51 UAV của Ukraine đã bị bắn hạ, và một số đã rơi xuống các tòa nhà dân cư, gây ra hỏa hoạn. Bộ Quốc phòng Nga cũng tuyên bố gần 100 máy bay không người lái của Ukraine đã bị chặn trên không phận Nga vào ngày 27-7.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius thông báo rằng nước này có kế hoạch cung cấp thêm hai hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine, tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào việc sớm bổ sung thiết bị thay thế. Ông nhấn mạnh rằng đảm bảo năng lực tác chiến và hoạt động huấn luyện của quân đội Đức là ưu tiên hàng đầu, và nếu không có Patriot, lực lượng vũ trang sẽ không thể duy trì năng lực đào tạo trong vòng 1-2 năm.

Đức đang tích cực tìm cách phối hợp với các quốc gia châu Âu khác để xác định bên nào đang sở hữu hệ thống Patriot và có thể chuyển giao cho Ukraine. Các quốc gia này sẽ bán lại thiết bị để những nước khác viện trợ cho Kiev. Tuy nhiên, ông Pistorius cũng thừa nhận rằng điều kiện tiên quyết là các nước sở hữu Patriot phải đồng ý bàn giao.

Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store đã thể hiện sự ủng hộ và tuyên bố rằng Na Uy sẵn sàng chia sẻ chi phí với Đức trong quá trình chuyển giao, cho rằng đây là giải pháp tức thời nhất có thể đưa ra ở thời điểm hiện tại.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nêu rõ rằng trong số 9 hệ thống Patriot mà quân đội Đức hiện sở hữu, sẽ có 2 tổ hợp được chuyển cho Ukraine. Việc này được thực hiện với kỳ vọng Mỹ sẽ cung cấp các hệ thống thay thế. Tuy nhiên, hiện tại Đức vẫn chưa mua được thiết bị mới và vẫn đang thảo luận với Mỹ về nguồn cung.

Hệ thống Patriot là vũ khí có giá trị lớn nhất mà Mỹ và các đồng minh đã viện trợ cho Ukraine. Mỗi tổ hợp có giá gần 1,1 tỷ USD. Ukraine đang vận hành các tổ hợp Patriot được trang bị tên lửa PAC-3 MSE hiện đại do Mỹ sản xuất, với khả năng bắn hạ máy bay trong phạm vi 120km và tên lửa đạn đạo trong tầm 60km.

Theo truyền thông Mỹ, Ukraine đang có ít nhất 8 hệ thống Patriot, trong đó 6 tổ hợp đang hoạt động và 2 tổ hợp khác đang trong quá trình sửa chữa. Ukraine nhiều lần đánh giá cao hiệu quả của Patriot, coi đây là vũ khí duy nhất có khả năng đánh chặn tên lửa siêu vượt âm Kinzhal và tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga.

Tuy nhiên, hiệu quả của Patriot tại Ukraine đang giảm dần do lượng tên lửa và bệ phóng ngày càng cạn kiệt, trong khi một số khẩu đội đã bị Nga phá hủy trong các cuộc tập kích. Đại tá Yuri Ignat, Thư ký báo chí Bộ Tư lệnh không quân Ukraine, thừa nhận rằng việc Nga liên tục nâng cấp tên lửa đạn đạo Iskander-M đã khiến Patriot không đạt hiệu quả như mong muốn.

Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, từng được ca ngợi là vũ khí hiệu quả giúp Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga, hiện đang gặp khó khăn trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo mới của Nga. Thông tin từ Wall Street Journal (WSJ) cho biết các nguồn thạo tin tiết lộ rằng hệ thống Patriot đang gặp khó khăn trong việc phát hiện và đánh chặn tên lửa đạn đạo Nga do khả năng cơ động cao và khả năng tránh radar của chúng.

Trong vài tháng gần đây, đã có nhiều trường hợp radar của Patriot không phát hiện được tên lửa đạn đạo Nga. Sự xuất hiện của các tên lửa mới này đã đặt ra thách thức cho hệ thống phòng không của Ukraine. Rõ ràng, việc đối phó với các tên lửa đạn đạo hiện đại của Nga đang là một thách thức lớn đối với hệ thống phòng không của Ukraine.

Trước những thách thức này, châu Âu đang có kế hoạch chuyển giao cho Ukraine hệ thống phòng không SAMP/T, được cho là vượt trội hơn Patriot của Mỹ về hiệu suất đánh chặn. SAMP/T do liên doanh Pháp – Ý Eurosam phát triển, được trang bị radar mới có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách hơn 350km và có thể phóng tên lửa từ mọi hướng. Điều này cho phép SAMP/T có khả năng phản ứng nhanh chóng và linh hoạt hơn trong việc đối phó với các mối đe dọa từ trên không.

Một ưu điểm khác của SAMP/T là nó cần ít người vận hành hơn so với Patriot, chỉ cần 15 người để vận hành toàn bộ hệ thống, trong khi một khẩu đội Patriot của Mỹ cần tới 90 người. Điều này có thể giúp giảm thiểu nguồn lực con người cần thiết cho việc vận hành và bảo trì hệ thống, đồng thời tăng cường hiệu suất hoạt động.

Mặc dù quân đội Ukraine trước đó đã bày tỏ lo ngại về hiệu suất của SAMP/T, nhưng một quan chức quốc phòng Ý nói với WSJ rằng hệ thống này đã nhận được phản hồi tích cực từ Kiev. Điều này cho thấy rằng SAMP/T có thể đáp ứng được nhu cầu của Ukraine trong việc tăng cường khả năng phòng không.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố 17 Patriot sẵn sàng được chuyển đến Ukraine, nhưng không rõ con số này đề cập đến toàn bộ hệ thống hay các thành phần riêng lẻ của chúng. Ông Trump cũng nhấn mạnh vào việc bán gói vũ khí cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để cung cấp tới Ukraine. Việc này cho thấy rằng Mỹ đang tích cực hỗ trợ Ukraine trong việc tăng cường khả năng quốc phòng.

Về phía Nga, nước này nhiều lần khẳng định việc cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ không thay đổi cục diện cuộc chiến mà chỉ làm tăng sự đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga. Nga lo ngại rằng việc cung cấp vũ khí cho Ukraine có thể dẫn đến một cuộc xung đột trực tiếp giữa NATO và Nga, điều này có thể có hậu quả nghiêm trọng cho khu vực và thế giới.