Mi-80, mẫu trực thăng đa năng thế hệ mới của Nga, đang được kỳ vọng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực không quân vận tải và chiến đấu của nước này. Với khả năng tải trọng lên tới 14 tấn, buồng lái số hóa và tính năng bay bán tự động, Mi-80 được trang bị những công nghệ hiện đại giúp nâng cao hiệu suất và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Được xem là “người kế nhiệm” của mẫu trực thăng Mi-8/17 – một trong những mẫu trực thăng thành công nhất trong lịch sử hàng không thế giới, Mi-80 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành công nghiệp hàng không Nga. Sự ra đời của Mi-80 bắt nguồn từ nhu cầu hiện đại hóa ngành công nghiệp hàng không Nga và thay thế dòng trực thăng Mi-8/17 đã cũ. Trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế đang gây ra nhiều thách thức, Nga kỳ vọng dự án này sẽ giúp họ duy trì cạnh tranh trên thị trường quốc tế và đáp ứng nhu cầu nội địa.

Mi-80 sở hữu nhiều công nghệ hiện đại, bao gồm cánh quạt chính được làm từ vật liệu composite, giúp giảm trọng lượng và tiếng ồn. Buồng lái số hóa hoàn toàn tích hợp hệ thống bay tự động ngày/đêm, tương thích với kính nhìn đêm. Máy cũng được trang bị động cơ cải tiến với công suất cao hơn, giúp tăng khả năng tải trọng và phạm vi hoạt động. Những tính năng này không chỉ giúp Mi-80 nâng cao hiệu suất mà còn đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật cao của thị trường quốc tế.

Một trong những mục tiêu của chương trình trực thăng Mi-80 là thống nhất dây chuyền sản xuất để giảm chi phí và tăng tính hiệu quả. Dự kiến hoàn thành trước năm 2030, Mi-80 sẽ không chỉ là một bước tiến trong công nghệ hàng không mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với Nga trong việc củng cố vị thế trên thị trường xuất khẩu vũ khí và hiện đại hóa lực lượng không quân. Ngành công nghiệp hàng không Nga đang nỗ lực để đảm bảo dự án này được hoàn thành đúng thời hạn và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật cao.

Mi-80 có thể được tích hợp vào nhiều vai trò quân sự, bao gồm vận tải, y tế, tìm kiếm cứu nạn và hỗ trợ hỏa lực. Cấu hình đa năng của trực thăng này cho phép nó được trang bị nhiều loại vũ khí và thiết bị khác nhau, phù hợp với các nhiệm vụ khác nhau. Điều này giúp tăng khả năng ứng dụng của Mi-80 trong các hoạt động quân sự và dân sự.

Giống như nhiều dự án phát triển vũ khí khác, dự án Mi-80 cũng đối mặt với nhiều thách thức do các lệnh trừng phạt và yêu cầu kỹ thuật cao. Việc hoàn thành dự án đúng thời hạn sẽ là một thử thách lớn đối với ngành công nghiệp hàng không Nga. Tuy nhiên, với những nỗ lực của mình, Nga kỳ vọng sẽ duy trì vị thế trên thị trường quốc tế và đáp ứng nhu cầu nội địa về trực thăng đa năng hiện đại.

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành một vấn đề nóng trong ngành hàng không. Vào ngày 12/6, chuyến bay Air India 171 đã gặp nạn tại Ahmedabad, khiến 241 người thiệt mạng. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay đó. Báo cáo ban đầu cho thấy các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư.

Thông tin cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã làm dấy lên mối quan ngại về khía cạnh tâm lý trong ngành hàng không. Tuy nhiên, Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận điều gì khi cuộc điều tra còn đang diễn ra.

Vụ việc của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ khủng hoảng tâm thần của phi công. Vào năm 2015, vụ Germanwings đã khiến 150 người thiệt mạng khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái.

Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014. Dù chưa có bằng chứng chính thức, cựu Thủ tướng Australia Tony Abbott vào năm 2020 cho biết các quan chức Malaysia từ sớm đã tin đây là một vụ “giết người do tự sát”. Cuộc tìm kiếm chiếc máy bay đã bị đình chỉ vào tháng 1/2017 sau khi không tìm thấy dấu vết nào trong vùng tìm kiếm rộng 46.000 dặm vuông.

Ngoài ra, một vụ tai nạn năm 2013 của hãng hàng không Mozambique cũng được xác định là do cơ trưởng cố tình điều khiển máy bay rơi xuống đất, sau khi nhốt cơ phó bên ngoài buồng lái.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”.

Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay. Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm.

Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu.

“Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này”, ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ. “Nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”, ông nói.