Tình trạng “bắt cóc online” nhắm vào học sinh, sinh viên đang ngày càng gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong dư luận. Những kẻ xấu đang lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, khiến nạn nhân tự cách ly và thực hiện các hành động theo yêu cầu của chúng mà không cần tiếp cận trực tiếp.

Thực tế gần đây cho thấy, thanh thiếu niên đang trở thành mục tiêu dễ dàng của tội phạm mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là hệ quả của việc thế giới ảo dần lấn át thế giới thực. Tiến sĩ Đặng Vũ Cảnh Linh, phó viện trưởng Viện Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cho rằng: “Thế giới ảo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của thanh thiếu niên. Tuy nhiên, nếu không có kỹ năng sống và kiến thức cần thiết, các em sẽ dễ dàng trở thành nạn nhân của tội phạm mạng.”

Thủ đoạn của tội phạm mạng là khai thác sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với kịch bản được dàn dựng công phu. Chúng nhắm vào những nhóm dễ tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ và đặc biệt là trẻ em. Các đối tượng thường tiếp cận trẻ vị thành niên một cách có hệ thống, đánh vào những “lỗ hổng” trong nhận thức, sự thiếu kinh nghiệm sống, hiểu biết hạn chế về pháp luật và tâm lý chưa ổn định.

Để bảo vệ thế hệ trẻ, vai trò của gia đình được đặt lên hàng đầu. Cha mẹ cần dành thời gian trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu suy nghĩ của con để định hướng, chia sẻ và trang bị kỹ năng và kiến thức sống cần thiết. Việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên cần được đẩy mạnh từ cả gia đình và nhà trường.

Cần tạo ra nhiều sân chơi, hoạt động xã hội lành mạnh, môi trường giao tiếp thực tế giúp các em hình thành nhân cách, phát triển toàn diện và biết cách bảo vệ bản thân trong thế giới số đầy biến động. Về mặt pháp luật, cần tăng cường chế tài xử phạt mạnh mẽ hơn để đủ sức răn đe, đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, kiểm soát hiệu quả các luồng thông tin trên mạng. Xem thêm thông tin về giáo dục và các biện pháp bảo vệ thanh thiếu niên.

Mỗi người cần tự bảo vệ mình trước tội phạm mạng bằng cách giữ sự tỉnh táo khi giao tiếp trên môi trường mạng, đặc biệt với người lạ. Cần thường xuyên cập nhật thông tin thời sự, chính trị, pháp luật để nâng cao nhận thức, tránh trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các biện pháp phòng chống tội phạm mạng tại trang web của Bộ Công an.

🔥 Bộ Đồ Chơi Nhà Bếp,Bộ Nấu Ăn Bữa Ăn,Mô Phỏng Nấu Ăn Và Kỹ Năng Sống Cơ Bản,đồ chơi giáo dục thông minh đang giảm giá!

Chỉ còn 58.000 VND (giảm 21% so với giá gốc 73.660 VND)

👉 Xem chi tiết & Mua ngay!

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Sự gia tăng của các vụ việc này đã đặt ra thách thức lớn trong việc bảo vệ trẻ em trong thời đại số.

Theo các chuyên gia giáo dục và tâm lý học, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho rằng sự thiếu kinh nghiệm và kỹ năng nhận diện của trẻ em khiến chúng dễ trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông cho rằng trẻ em thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa.

Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và sự tham gia tích cực của cả cộng đồng là chìa khóa để giúp trẻ em an toàn trong thời đại số.

Các bậc phụ huynh có thể tìm hiểu thêm về cách bảo vệ con mình qua các trang web như UNICEF hoặc CISA để có thêm thông tin và các công cụ hỗ trợ cần thiết.

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn về nhân sự, kinh phí và địa bàn rộng sau sáp nhập, các đơn vị đoàn xã, phường ở khu vực phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên vẫn nỗ lực tổ chức các hoạt động hè ý nghĩa, an toàn và bổ ích cho thiếu nhi. Với tinh thần “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, các đoàn viên thanh niên đã chủ động vượt khó, tận dụng mọi nguồn lực để duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động hè cho thiếu nhi.

Tại phường Đức Xuân, sau khi sáp nhập, có hơn 2.000 thiếu nhi về sinh hoạt tại địa phương. Đoàn Thanh niên phường đã tổ chức tập huấn cho các bí thư chi đoàn và xây dựng mô hình “sinh hoạt cụm dân cư” với các “đội hình lưu động tổ chức sinh hoạt hè”. Chương trình sinh hoạt hè được triển khai tại một điểm mỗi tuần, tập trung vào các nội dung như trò chơi dân gian, vẽ tranh, dạy kỹ năng sống, tuyên truyền phòng, chống đuối nước, xâm hại trẻ em… Không chỉ là vui chơi, các hoạt động này còn giúp các em rèn luyện kỹ năng, nâng cao hiểu biết pháp luật và gắn kết cộng đồng dân cư sau sáp nhập. Đoàn phường đã tổ chức được 34 buổi sinh hoạt hè. Cùng với việc tổ chức vui chơi, Đoàn phường còn chú trọng giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích, an toàn giao thông và kỹ năng ứng phó với thiên tai.

Bên cạnh đó, Đoàn thanh niên các xã, phường cũng chủ động kết nối với các đội hình tình nguyện “Mùa hè xanh” từ các trường đại học, cao đẳng để tổ chức “Chiến dịch tình nguyện mùa hè xanh 2025” tại xã Cẩm Giàng. Các sinh viên tình nguyện đã hỗ trợ tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như lớp dạy tiếng Anh, kỹ năng sống, múa hát; khám sức khỏe, khám mắt cho hơn 600 người dân trong xã; giúp gia đình bị ảnh hưởng bởi lũ lụt thu hoạch lúa, xây dựng công trình thắp sáng đường quê; thăm, tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng… Những hoạt động này không chỉ giúp thiếu nhi có một mùa hè vui vẻ mà còn góp phần xây dựng cộng đồng dân cư đoàn kết, phát triển.

Những sân chơi hè cũng giúp phụ huynh yên tâm hơn trong khoảng thời gian con không phải đến trường. Vượt qua khó khăn về nhân sự, kinh phí, địa bàn rộng sau sáp nhập, nhiều xã, phường đã duy trì và nâng cấp các mô hình sinh hoạt hè đặc trưng, như: “Bãi tắm an toàn”, “Hè an toàn – Bé vui khỏe”, “Sân chơi dân vũ”… Đặc biệt, các hoạt động mang yếu tố văn hóa dân tộc như dạy múa bát, hát Then, đàn Tính… cũng được duy trì, giúp các em hiểu và yêu hơn bản sắc quê hương.

Những buổi sinh hoạt hè được duy trì sau sáp nhập không chỉ là nỗ lực trong công tác đoàn, mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự quan tâm toàn diện của chính quyền, tổ chức xã hội đối với thế hệ tương lai. Dù còn nhiều khó khăn về nhân lực, điều kiện tổ chức, nhưng với tinh thần xung kích, linh hoạt và trách nhiệm, Đoàn xã, phường phía Bắc Thái Nguyên đang khẳng định sức trẻ, sự linh hoạt, bền bỉ của tổ chức Đoàn trong giai đoạn chuyển mình sau sáp nhập trong việc gìn giữ những mùa hè đầy tiếng cười cho trẻ em… Theo thông tin từ website tỉnh Thái Nguyên, các hoạt động hè này đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của thiếu nhi ở khu vực phía Bắc của tỉnh.

Thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực triển khai các hoạt động nhằm chăm lo cho thế hệ công dân trẻ, không chỉ về thể chất mà còn cả tinh thần. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trẻ em gặp phải những vấn đề liên quan đến tâm lý và kỹ năng giao tiếp xã hội, gây ảnh hưởng đến quá trình học tập và phát triển cá nhân. Trước tình hình này, các em học sinh đang mong muốn lãnh đạo thành phố thực hiện nhiều giải pháp thiết thực để chăm sóc và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước.

Các học sinh đề xuất rằng việc đưa nội dung sức khỏe tinh thần vào chương trình học kỹ năng sống là điều cần thiết. Đồng thời, họ cũng mong muốn tổ chức các buổi chuyên đề về sức khỏe tinh thần định kỳ, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức và kỹ năng cần thiết để duy trì sức khỏe tinh thần ổn định. Việc mời chuyên gia tâm lý đến chia sẻ và hướng dẫn học sinh các phương pháp thư giãn sau giờ học cũng được các em học sinh đánh giá cao.

Một số học sinh khác cho rằng việc thành lập phòng tâm lý học đường tại các trường học là rất quan trọng. Điều này sẽ giúp các em có thể tiếp cận dễ dàng hơn với các chuyên gia tâm lý, nhận được sự hỗ trợ và tư vấn kịp thời khi gặp phải các vấn đề về tâm lý. Các em cũng đề xuất phát huy vai trò của các thầy cô có chuyên môn về tâm lý trong việc giải quyết những vấn đề của học sinh.

Ngoài ra, một số học sinh đề xuất thiết lập tổng đài tư vấn tâm lý miễn phí dành cho thanh thiếu niên, với đội ngũ chuyên gia tâm lý có chuyên môn cao. Điều này sẽ giúp cung cấp sự hỗ trợ kịp thời và giúp thanh thiếu niên vượt qua các khó khăn về cảm xúc và tâm lý. Các em học sinh cũng đề xuất đưa nội dung giáo dục giới tính trở thành nội dung thường xuyên và chính thức trong chương trình kỹ năng sống ở bậc trung học cơ sở, được thiết kế phù hợp với từng độ tuổi và giai đoạn phát triển.

Các học sinh cũng bày tỏ mong muốn tạo thành một “vòng tròn an toàn” cho thiếu niên, nơi các bạn có thể tìm đến hỏi han, chia sẻ và được định hướng đúng đắn. Họ cũng đề xuất thực hiện các chuyên mục “chữa lành” trên không gian mạng qua các chương trình Podcast, nhằm tạo môi trường học tập thân thiện và khuyến khích học sinh lắng nghe, chia sẻ, tôn trọng sự khác biệt giữa các bạn.

Cuối cùng, các học sinh đề xuất rằng cha mẹ cần sát sao và thường xuyên theo dõi, trò chuyện, lắng nghe con mình nhiều hơn. Điều này sẽ giúp cha mẹ hiểu được tâm lý và mong muốn của con, tạo điều kiện cho con thật sự thoải mái khi được cha mẹ đồng hành trên con đường khôn lớn. Qua đó, các em học sinh hy vọng sẽ nhận được sự quan tâm và chăm sóc toàn diện hơn từ gia đình, nhà trường và xã hội.