Suốt hơn một năm qua, hàng nghìn cán bộ công an đã không quản ngại nắng mưa, ngày đêm rong ruổi khắp các làng quê Việt Nam để thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ. Nhờ vậy, hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” đã chuyển mình với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến, mở ra những bước đột phá đầy ý nghĩa.

Ngày 23/7/2024, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen. Tròn một năm sau, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng.

16 gia đình đã tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa. Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.

Có thể thấy, việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ đã mang lại những kết quả tích cực. Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam không chỉ giúp xác định danh tính liệt sĩ mà còn góp phần xây dựng một hệ thống dữ liệu gen quý giá cho việc nghiên cứu và ứng dụng trong tương lai.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cán bộ công an và sự hỗ trợ của công nghệ gen tiên tiến, hy vọng rằng dự án Ngân hàng Gen Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu đề ra, giúp xác định danh tính cho hàng nghìn liệt sĩ và mang lại niềm vui cho các gia đình.

GeneStory là đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen, với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt.

Trong không khí trang nghiêm và xúc động của cuộc gặp mặt người có công và nhân chứng lịch sử tiêu biểu nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, ông Lê Xuân Chinh, một cựu binh sinh năm 1954, trú tại xã Thanh Yên, tỉnh Điện Biên, đã để lại ấn tượng mạnh mẽ với nụ cười hiền hậu và ánh mắt sáng.

Khuôn mặt của ông từng xuất hiện trong bức ảnh nổi tiếng “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ Quảng Trị” đã trở thành biểu tượng của niềm tin và hy vọng trong những ngày tháng chiến tranh khốc liệt. Nhớ lại mùa hè đỏ lửa năm 1972, ông Chinh kể rằng vào thời điểm đó, ông là một chàng trai 17 tuổi, tự nguyện viết đơn nhập ngũ để góp phần bảo vệ Tổ quốc.

Với nhiệm vụ là dẫn lực lượng chủ lực, chuyển công văn và mệnh lệnh từ chỉ huy xuống các đơn vị chiến đấu đang cầm cự giữa vòng vây đạn pháo tại Thành cổ Quảng Trị, ông và đồng đội đã trải qua những ngày đêm mưa bom bão đạn. Ông Chinh nghẹn ngào nhớ lại: “Đồng đội hy sinh rất nhiều, nhưng những người còn sống không ai được phép gục ngã. Anh em đã ngã xuống thì chúng tôi càng phải giữ chắc tay súng mà tiến lên.”

Bức ảnh “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ Quảng Trị” được chụp vào sáng 15/8/1972, tại một chốt đóng quân ở phía Đông, gần sát bờ sông Thạch Hãn. Ông Chinh là người trẻ nhất trong nhóm chiến sĩ, tay cầm khẩu súng B40, và được phóng viên Đoàn Công Tính chụp ảnh. Ông Chinh chia sẻ: “Lúc đó thấy nhà báo thì ai cũng muốn được chụp ảnh. Biết đâu được khi bức ảnh này lên báo, biết đâu được bố mẹ nhận ra mình và biết rằng con mình vẫn còn sống. Chúng tôi nghĩ như thế nên khi nhà báo nói ‘các đồng chí cười lên’ thì tất cả đều cười.”

Nụ cười giữa bom đạn chiến tranh ấy cũng bởi ông và đồng đội khi ấy luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Quân đội, tin rằng cuối cùng họ sẽ giành thắng lợi. Trận Thành cổ kéo dài 81 ngày đêm, ông Chinh bám trụ đến 70 ngày. Chiều 5/9/1972, trên đường mang công văn, ông dính pháo bầy và được đồng đội đưa về Bệnh viện dã chiến 112.

Ông Chinh nói: “Cũng trong năm 1972, khi đơn vị rút ra Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, tôi nhìn thấy tấm ảnh trên Báo Quân đội Nhân dân do thủ trưởng đơn vị cho xem.” Dù đã trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt hay hành trình mưu sinh đầy gian khó nơi vùng đất mới, người cựu binh với “nụ cười chiến thắng” ấy vẫn giữ vẹn nguyên khí chất người lính năm xưa – kiên cường, chân thành và lặng lẽ cống hiến.

Với ông, sống sót trở về đã là một may mắn lớn lao, còn được đồng đội nhớ đến, được Tổ quốc tri ân là niềm vinh dự thiêng liêng, không gì có thể sánh được.

Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc Việt Nam, hàng triệu người con ưu tú đã tự nguyện xung phong ra trận, chiến đấu với lòng dũng cảm và hy sinh quên mình. Rất nhiều thanh niên ở độ tuổi mười tám, đôi mươi đã gác lại những ước mơ, hoài bão, cũng như những trang sách, giảng đường, gia đình và người thân để lên đường thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng, bảo vệ Tổ quốc và mang lại sự bình yên, hạnh phúc cho nhân dân. Những người trẻ này đã trở thành những người anh hùng, sống mãi trong lòng nhân dân và được nhớ đến như những tấm gương sáng về lòng yêu nước và sự tận tâm vì cộng đồng.

Nhớ lại những năm tháng chiến tranh, hàng triệu thanh niên Việt Nam đã rời bỏ hậu phương, gia đình và bạn bè để lên đường chiến đấu. Họ đã chiến đấu dưới mưa bom, bão đạn, đối mặt với mọi nguy hiểm và khó khăn để bảo vệ Tổ quốc. Những người anh hùng này đã thể hiện lòng yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu ngoan cường và tinh thần hy sinh cao cả. Họ đã trở thành biểu tượng của sự hy sinh và lòng yêu nước vô bờ bến của người dân Việt Nam.

Ngày nay, tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu của những người anh hùng trẻ tuổi vẫn được tiếp tục phát huy. Hàng triệu thanh niên Việt Nam vẫn tiếp tục học tập, rèn luyện và sẵn sàng lên đường bảo vệ Tổ quốc khi cần thiết. Họ đã và đang trở thành những người kế thừa xứng đáng truyền thống yêu nước của cha ông, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.

Truy cập trang web để biết thêm thông tin về những người anh hùng Việt Nam và tinh thần yêu nước của họ.

Chúng ta không thể quên những đóng góp và hy sinh của những người con ưu tú này. Họ đã sống mãi trong lòng nhân dân và sẽ mãi là những tấm gương sáng về lòng yêu nước và sự tận tâm vì cộng đồng.

Bằng việc ghi nhớ và tôn vinh những người anh hùng này, chúng ta hy vọng rằng tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu sẽ được tiếp tục phát huy, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước trong tương lai.