Quảng Ngãi, một mảnh đất tuyệt đẹp với nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và những đặc sản nổi tiếng, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách. Một trong những biểu tượng của vùng đất này là tỏi Lý Sơn, một loại gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn của Việt Nam. Tuy nhiên, để có được những củ tỏi chất lượng, người nông dân ở đây đã phải bỏ ra rất nhiều công sức và kinh phí.

Chúng tôi đã có một chuyến trải nghiệm đáng nhớ tại Lý Sơn, nơi chúng tôi đã cùng nông dân tìm hiểu về nghề trồng tỏi. Quá trình gieo tỏi trên ruộng phải làm hoàn toàn thủ công, từ tạo rãnh trên nền cát đến vùi những tép tỏi xuống và tưới nước để tỏi bắt đầu bén rễ. Cái nắng gay gắt và khắc nghiệt của miền Trung đã khiến người dân phải “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, trồng từng tép tỏi nhỏ xuống nền cát nóng hổi.

Một thửa ruộng tỏi sau khi gieo sẽ mất đến 4 tháng để chăm sóc. Thu hoạch xong lại phải phơi thêm 1 tháng. Thu nhập trừ đi các chi phí phân bón, nhân công, vốn liếng thì chỉ còn vỏn vẹn 15 triệu. Anh Lộc, một nông dân trồng tỏi ở Lý Sơn, cho biết người dân nơi đây luôn cho rằng tỏi rất “khó ăn”. Không phải vì vị cay nồng đặc trưng, mà vì để trồng ra một ruộng tỏi, họ phải bỏ rất nhiều công sức, kinh phí, mà thu về chẳng được bao nhiêu.

Suốt một buổi sáng trải nghiệm trồng tỏi cùng nông dân ở đây, chúng tôi không khỏi khâm phục trước sức chịu đựng phi thường của họ. Dù trời nắng to hay có mệt đến mấy, người nông dân vẫn luôn chăm chỉ, cần mẫn làm việc chẳng quản ngại khó khăn.

Bên cạnh nghề trồng tỏi, ruộng muối là một trong những sinh kế quan trọng của người dân Sa Huỳnh, Quảng Ngãi. Để làm được một mẻ muối, diêm dân phải thức từ tờ mờ sáng, gạt nước và phơi nắng để ô muối trở nên khô ráo. Sau đó, họ dùng cả buổi sáng để nện đất cho bề mặt ô rắn chắc hơn.

Tuy nhiên, với đặc thù phải phơi lâu dưới ánh nắng mặt trời để hạt muối tách nước, chỉ cần thời tiết thay đổi đột ngột cũng có thể khiến diêm dân trắng tay. Trong chuyến đi của chúng tôi, ruộng muối mà anh Điệp, Jun Phạm và Bùi Công Nam đang phơi bất ngờ gặp cơn mưa lớn. Sau khi mưa tạnh, muối đang kết tinh bị pha loãng, nước mặn trong ô muối cũng không còn sạch nữa.

Mọi quy trình đều phải làm thủ công lại từ đầu. Hiểu được nỗi vất vả để làm ra một mẻ muối, vì thế khi ngồi trong nhà, dù trời mưa mát mẻ nhưng Jun Phạm vẫn đăm chiêu, lo lắng cho công sức mà diêm dân bỏ ra suốt mấy ngày qua.

Chuyến đi biển đêm của chúng tôi đã mang lại cho chúng tôi và khán giả những trải nghiệm mới mẻ về cuộc sống bám biển khó khăn của người dân nơi đây. Mỗi chuyến đi biển của ngư dân có thể cách bờ vài chục, thậm chí hàng trăm hải lý. Có những chuyến đi xa đến cả biên giới nước bạn. Với người dân vùng biển, một cuộc đi biển kéo dài cả tuần đến 1-2 tháng đã trở thành chuyện thường tình.

Mùa cá ở biển Sa Huỳnh thường rơi vào tháng Giêng đến tháng 3. Những hôm như thế, mỗi đêm thuyền của chú Sơn có thể đánh được đến 4-5 tấn cá cơm. Nghề biển với chú vừa khổ, vừa bạc. Năm nào được mùa thì ngư dân thu về khoảng trăm triệu, năm nào mất mùa chỉ lác đác 60-70 triệu.

Để lo cho gia đình và các con ăn học, không những chú mà các thành viên khác trong gia đình cũng phải kiên trì bám biển đến giờ. Đi ra biển, những hôm trời êm thì vẫn có sóng lớn, những hôm trời giông thuyền lại càng nhấp nhô và chòng chành hơn. Chúng tôi chỉ trải nghiệm 1 đêm đã nể phục sức chịu đựng và sự kiên cường của chú Sơn và ngư dân nơi đây.