Sự phát triển của giáo dục ở vùng cao là một câu chuyện đầy cảm hứng, đặc biệt là khi đề cập đến việc xóa mù chữ và nâng cao năng lực học tập cộng đồng. Tại các xã vùng cao như Bao La, Tân Pheo, Đà Bắc, những lớp học đặc biệt được tổ chức sau mỗi mùa gặt, với sự tham gia của vài chục người phụ nữ dân tộc Mường, Dao, Thái. Họ ngồi bên nhau, chăm chú nghe giảng về từng nét chữ đầu tiên.

Đây là những lớp ‘giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ’, một phần trong nỗ lực xóa mù chữ và nâng cao năng lực học tập cộng đồng do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hòa Bình phối hợp tổ chức. Từ năm 2020 đến nay, đã có 6 lớp như vậy được mở, với 125 học viên, 100% là nữ và là người dân tộc thiểu số. Họ đến lớp không vì điểm số, không vì bằng cấp mà vì một điều giản dị: Biết đọc tên mình, biết viết đơn xin vay vốn, hiểu những dòng chữ in trên bao thuốc trừ sâu hay đơn khám bệnh.

Ở cái tuổi ngũ tuần, bà Hà Thị Nhung, người dân tộc Thái ở xã Bao La, đã bắt đầu một hành trình mới – học chữ. Trước kia, mỗi lần đi trạm y tế hay nhận hỗ trợ, bà đều phải nhờ người khác điền giúp giấy tờ. Có khi, cán bộ bảo ký tên, bà chỉ biết cười trừ, đưa ngón tay ra lăn dấu. ‘Tôi xấu hổ lắm. Đến tên mình cũng không viết nổi’, bà Nhung chia sẻ.

Cơ hội đến khi Trung tâm học tập cộng đồng xã Bao La mở lớp học sau biết chữ vào buổi tối, tranh thủ khi người dân đã thu hoạch xong mùa vụ. Lớp học nhỏ, chỉ có một chiếc bàn gỗ dài và những cuốn vở đã ngả màu theo tay học viên. Nhưng với bà Nhung, đó là thế giới khác – nơi bà bắt đầu nhận diện lại chính mình qua từng con chữ.

Tính đến nay, các xã khu vực Hòa Bình cũ đạt tỷ lệ nữ biết chữ là 99,81%, trong đó nữ dân tộc thiểu số và miền núi đạt 99,64% – vượt xa mục tiêu 93% được đặt ra trong Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030. Đây không chỉ là một thành tích trong lĩnh vực giáo dục mà còn là kết quả của quá trình kiên trì xóa mù chữ, giáo dục tiếp tục sau biết chữ và xây dựng mô hình học tập cộng đồng bền vững.

Tuy nhiên, biết chữ không đơn thuần là đích đến mà là điểm khởi đầu cho một hành trình dài hơi – hành trình trao quyền, xây dựng năng lực tự chủ cho người phụ nữ. ‘Khi người phụ nữ biết đọc, biết viết, họ có thể tiếp cận thông tin, hiểu quyền lợi, chủ động trong kinh tế gia đình và chăm sóc con cái. Quan trọng hơn, họ trở thành người truyền cảm hứng học tập trong bản làng, nơi mà việc cầm bút, đi học với phụ nữ từng là điều xa lạ, thậm chí bị cho là ‘không cần thiết” – Ông Trần Văn An – Trưởng Phòng Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo chia sẻ.

Dù kết quả đạt được rất đáng ghi nhận, nhưng thực tế ở các xã vùng cao vẫn đặt ra không ít thách thức. Ở một số địa bàn đặc biệt khó khăn, việc duy trì kết quả sau xóa mù chữ chưa thật sự ổn định. Nhiều phụ nữ lớn tuổi quanh năm bám nương, ít có điều kiện tiếp cận thông tin vẫn đang đối mặt nguy cơ tái mù.

Những bước đi căn cơ đang dần được triển khai để đảm bảo ‘biết chữ’ không chỉ là thành tích mà phải là nền móng cho sự phát triển. Từ năm 2025, Trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình được giao nhiệm vụ đưa các nội dung về giới, bình đẳng giới và sức khỏe sinh sản vào chương trình đào tạo giáo viên. Cùng với đó, các trung tâm học tập cộng đồng ở cơ sở cũng đang được mở rộng vai trò. Từ chỗ chỉ dạy chữ sang hướng dẫn kỹ năng sản xuất, sử dụng công nghệ số, khởi nghiệp tại chỗ… Đây là bước đi cho thấy chương trình xoá mù, nâng cao năng lực cộng đồng không chỉ truyền đạt con chữ, mà còn giúp thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số.

Từ một chương trình xóa mù chữ ban đầu, Phú Thọ đang chuyển mình từng bước để làm cho ‘học tập suốt đời’ trở thành hiện thực ở cả những bản làng xa nhất. Và ở đó, mỗi người phụ nữ biết chữ, dù chỉ một câu, một dòng, cũng đang viết nên phần tương lai tươi sáng hơn của chính mình.

Cuộc sống của nhiều phụ nữ dân tộc Thái, Khơ Mú tại xã Sơn Lâm, Nghệ An đã có một sự chuyển biến đáng kể nhờ vào con đường xuất khẩu lao động (XKLĐ). Đây không chỉ là một cơ hội giúp họ vượt qua cảnh nghèo đói mà còn mở ra một trang mới trong tư duy của những người phụ nữ vốn dĩ chỉ quanh quẩn trong những ngôi nhà sàn cũ kỹ.

Chị Lô Thị Nam, một phụ nữ dân tộc Thái, đã từng gắn cuộc sống của mình với những ngày tháng lam lũ trên nương rẫy. Tuy nhiên, sau khi biết đến thông tin về XKLĐ, chị Nam và chồng đã quyết định “đánh liều” vay một số tiền lên đến 500 triệu đồng để thực hiện giấc mơ xuất ngoại. Sau 6 năm cần cù lao động tại Nhật Bản, họ đã trả hết nợ và tích lũy được một số tiền đáng kể.

Khi trở về bản Thanh Lâm sau 6 năm xa xứ, cuộc đời của vợ chồng chị Nam đã thực sự bước sang một trang mới. Họ đã xây dựng được một căn nhà mới khang trang và hiện đại, mua được chiếc ô tô trị giá hơn 700 triệu đồng và mở một cửa hàng tạp hóa nhỏ. Câu chuyện của chị Nam là một minh chứng cho sự thay đổi của nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại Sơn Lâm thông qua con đường XKLĐ.

Nhiều gia đình đã đổi đời nhờ có người thân đi XKLĐ, và những ngôi nhà khang trang được xây dựng, cuộc sống vật chất được nâng cao. Tuy nhiên, để đi XKLĐ, người lao động phải đối mặt với nhiều khó khăn và rủi ro, đặc biệt là về tài chính. Nhưng với sự hỗ trợ từ công ty môi giới và ngân hàng thông qua các chương trình liên kết, nhiều người đã có thể vượt qua những khó khăn này.

Thay đổi quan trọng nhất chính là tư duy của người dân khi họ đã mạnh dạn tìm kiếm cơ hội ở những chân trời mới. Họ không chỉ mơ ước thoát nghèo mà còn mong muốn con cái được học hành đầy đủ hơn, có tương lai tươi sáng hơn, được tiếp cận với những điều kiện sống tốt hơn.

Dẫu đời sống của người dân nơi đây vẫn còn nhiều khó khăn và thử thách, nhưng XKLĐ đang ngày càng được coi là một trong những con đường ngắn và hiệu quả nhất để thoát ly khỏi cảnh túng thiếu, mang về thu nhập cao, góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững các vùng biên cương Tổ quốc.

Thông qua các chương trình XKLĐ, nhiều người lao động đã có cơ hội tiếp cận với những công việc có thu nhập cao, đồng thời góp phần vào sự phát triển của đất nước. Để biết thêm thông tin về các chương trình XKLĐ, vui lòng truy cập vào các trang web của các công ty môi giới hoặc liên hệ trực tiếp với họ để được tư vấn.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Sơn La đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác dân tộc, đặc biệt là trong việc cải thiện đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Theo báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã ổn định và có nhiều chuyển biến tích cực trong các mặt từ nhà ở, hạ tầng, y tế đến giáo dục và an ninh trật tự.

Một trong những điểm nhấn quan trọng trong 6 tháng đầu năm là việc triển khai quyết liệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh xóa nhà tạm, nhà dột nát. Toàn tỉnh Sơn La đã hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho trên 3.000 hộ gia đình, trong đó có trên 2.600 hộ được xây mới và trên 400 hộ được sửa chữa. Điều này đã mang lại mái ấm kiên cố cho hàng ngàn gia đình đồng bào dân tộc thiểu số, chấm dứt tình trạng sống trong những căn nhà dột nát, tạm bợ.

Bên cạnh đó, hệ thống kết cấu hạ tầng cơ sở ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số tiếp tục được đầu tư xây dựng và nâng cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, sản xuất và sinh hoạt của người dân. Công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc cũng được chú trọng, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của cộng đồng.

Chất lượng giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang từng bước nâng lên, quy mô trường, lớp học ngày càng mở rộng, đảm bảo quyền được học tập của con em đồng bào. Trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe, nhiều chuyển biến tích cực đã được ghi nhận. Đặc biệt, 100% người dân thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người dân tộc thiểu số sống ở vùng khó khăn và người dân sống ở vùng đặc biệt khó khăn đã được cấp miễn phí thẻ bảo hiểm y tế.

Tình hình an ninh, trật tự xã hội vùng dân tộc thiểu số cơ bản ổn định, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế – xã hội. Những kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm 2025 là minh chứng rõ nét cho sự quan tâm, đầu tư và định hướng đúng đắn của tỉnh Sơn La trong công tác dân tộc, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc và bền vững hơn cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Câu lạc bộ Sinh viên Phú Thọ Đại học Luật Hà Nội vừa tổ chức thành công chiến dịch tình nguyện thường niên ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ tại xã Đại Đồng, tỉnh Phú Thọ, từ ngày 18 đến 20/7 vừa qua. Chiến dịch này là hoạt động hưởng ứng và phát huy tinh thần xung kích của Chiến dịch Thanh niên tình nguyện Hè năm 2025.

Xã Đại Đồng, được thành lập trên cơ sở sắp xếp các xã Ân Nghĩa, Tân Mỹ và Yên Nghiệp, là địa bàn còn nhiều khó khăn với chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt dân tộc Mường chiếm trên 90%. Tại đây, nhận thức về pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế. Do đó, chiến dịch tình nguyện ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ đã được tổ chức để giúp đỡ và nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân địa phương.

Trong chiến dịch, đoàn viên thanh niên đã tổ chức lễ dâng hương tại Đình Khói, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Di tích Chiến khu cách mạng Mường Khói. Họ cũng giao lưu văn hóa, tổ chức ‘Phiên chợ 0 đồng’ kết hợp sinh hoạt hè, tuyên truyền pháp luật về phòng chống bạo lực học đường. Các hoạt động khác bao gồm giao lưu văn hóa với các trò chơi dân gian, kỹ năng sơ cứu bỏng cho đông đảo bà con Nhân dân.

Đặc biệt, Câu lạc bộ đã phối hợp cùng Đoàn Thanh niên xã triển khai và bàn giao công trình thanh niên ‘Thắp sáng đường quê’ tiến tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Đại Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Chương trình Gala giao lưu văn nghệ diễn ra trong điều kiện thời tiết không thuận lợi nhưng vẫn thu hút sự quan tâm, tham dự của đông đảo người dân, đại diện chính quyền địa phương. Trong chương trình này, 40 suất quà đã được trao cho các học sinh vượt khó, các hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh đó, hoạt động ‘Chủ nhật xanh’ đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia với nhiều phần việc cụ thể như: Tổng vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh. Theo đồng chí Đỗ Trọng Nghĩa – Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã Đại Đồng, chiến dịch không chỉ là hoạt động tri ân thiết thực mà còn thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ trong xây dựng quê hương.

Câu lạc bộ Sinh viên Phú Thọ Đại học Luật Hà Nội, thành lập năm 2016, luôn là một trong những đội ngũ tiên phong của Trường tổ chức các hoạt động tình nguyện. Với tinh thần tình nguyện vì cộng đồng, hướng về quê hương, CLB đang từng ngày phát triển với những bước tiến mới. Chiến dịch năm nay không chỉ là hoạt động tình nguyện thường niên mà còn mang ý nghĩa đặc biệt với những hoạt động thiết thực nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ.

Chị Võ Hà Chi – Trưởng Ban tổ chức chiến dịch, chia sẻ: “Chiến dịch ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ là minh chứng sinh động cho tinh thần ‘tiên phong – xung kích – sáng tạo – không ngại gian khó’ của tuổi trẻ. Chúng tôi hy vọng rằng chiến dịch này sẽ góp phần nâng cao nhận thức pháp luật và cải thiện đời sống cho người dân xã Đại Đồng.”

Thông tin thêm về Câu lạc bộ Sinh viên Phú Thọ Đại học Luật Hà Nội và các hoạt động tình nguyện của họ có thể được tìm thấy trên các trang web và mạng xã hội.

Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Những thách thức này bao gồm biến đổi khí hậu, dịch bệnh, di cư tự do, buôn bán người, tội phạm và khủng bố. Sự tác động của các yếu tố này không chỉ dừng lại ở vấn đề an ninh mà còn gây ra những cản trở đáng kể đối với sự phát triển bền vững của khu vực.

Các yếu tố an ninh phi truyền thống đang ngày càng trở nên phức tạp và có xu hướng lan rộng, không chỉ ở các khu vực dân tộc thiểu số mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ nền an ninh quốc gia. Biến đổi khí hậu đang gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về môi trường, kinh tế và xã hội. Sự thay đổi của thời tiết và các hiện tượng cực đoan như bão, lũ lụt và hạn hán đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là ở các vùng miền núi và biên giới.

Dịch bệnh cũng là một yếu tố đáng lo ngại khi đã tạo ra những tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe và kinh tế của các cộng đồng dân tộc thiểu số. Sự lây lan nhanh chóng của các bệnh truyền nhiễm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân mà còn gây ra những gián đoạn trong hoạt động kinh tế – xã hội. Điều này càng làm trầm trọng hơn những khó khăn mà các cộng đồng dân tộc thiểu số đang phải đối mặt.

Di cư tự do và buôn bán người cũng là những vấn đề cần được quan tâm. Sự di chuyển tự do của người dân từ các vùng nông thôn đến các khu vực thành thị hoặc từ các tỉnh thành khác nhau đang tạo ra những thách thức trong việc quản lý và đảm bảo an ninh cho các cộng đồng dân tộc thiểu số. Đồng thời, tình trạng buôn bán người đang diễn ra âm thầm và phức tạp, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nạn nhân và gia đình của họ.

Tội phạm và khủng bố cũng là những mối đe dọa đối với an ninh của các vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các hoạt động tội phạm như buôn bán ma túy, cướp giật và các hành vi phạm tội khác đang diễn ra phổ biến tại một số khu vực, làm tăng mối lo ngại về sự an toàn và bảo mật cho người dân.

Trước những thách thức này, việc phát triển và thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện là điều cần thiết. Các chính sách này cần phải gắn với đặc thù của từng vùng, nhằm bảo đảm an sinh, ổn định và phát triển bền vững cho các cộng đồng dân tộc thiểu số. Chính sách cần tập trung vào việc nâng cao đời sống kinh tế – xã hội, cải thiện điều kiện môi trường và tăng cường khả năng chống chịu của người dân trước các tác động tiêu cực.

Đồng thời, việc tăng cường sự tham gia và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng. Hợp tác quốc tế có thể giúp cung cấp nguồn lực, chuyên môn và chia sẻ kinh nghiệm trong việc giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống.

Tóm lại, các vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Việc phát triển và thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện gắn với đặc thù của từng vùng là chìa khóa để đảm bảo an sinh, ổn định và phát triển bền vững cho các cộng đồng dân tộc thiểu số.

Một số giải pháp đã được đề xuất để giải quyết các thách thức này, bao gồm tăng cường sự tham gia của người dân trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về các vấn đề an ninh phi truyền thống và tăng cường hợp tác quốc tế để giải quyết các thách thức này.

Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, việc nhận thức và giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số là điều hết sức cần thiết. Bằng cách áp dụng các giải pháp sáng tạo và tăng cường hợp tác, chúng ta có thể xây dựng một tương lai an toàn và bền vững cho tất cả các cộng đồng dân tộc thiểu số tại Việt Nam.

Tại tỉnh Sơn La, một vùng cao hiểm trở của Việt Nam, việc đưa trẻ em đi tiêm chủng đầy đủ đang là một thách thức lớn. Không chỉ khoảng cách địa lý mà còn những e ngại và hiểu lầm đã tồn tại từ lâu là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Trước bối cảnh đó, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025. Dự án này là sự phối hợp giữa CDC Sơn La, PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, với mục tiêu tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.

Dự án đã mở ra một hướng đi mới trong việc tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn. Thông qua việc trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, dự án đã tạo nên những thay đổi đáng kinh ngạc từ chính những con người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, đa số là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ vẫn chưa đưa con đi tiêm đầy đủ vì thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã rất nhạy bén khi nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó thu hút các chị em đang bận rộn việc nương rẫy, con nhỏ.

Từ đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ. Chị không chỉ nói về lợi ích vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế như uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp, phát thuốc tẩy giun. Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông (5 nhóm, 2 cá nhân), góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã.

Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia rất tích cực đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.

Còn tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn (cũ), trước thời điểm sáp nhập với xã Chiềng Nơi thành xã Phiêng Cằm (mới) hiện nay, đây là nơi cư trú của khoảng 1.506 hộ, trên 8.000 nhân khẩu thuộc 5 thành phần dân tộc (Mông, Khơ Mú, Thái, Dao, Kinh). Nằm cách Trung tâm Y tế khu vực gần 86km, bản Phiêng Phụ là nơi sinh sống của 11 hộ đồng bào người Thái và hơn 100 hộ người Mông. Người dân nơi đây phần lớn không thạo tiếng phổ thông, khiến việc tiếp cận thông tin y tế gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ trẻ em được tiêm đầy đủ luôn ở mức thấp dưới 50%.

Đây là điều trăn trở nhiều năm của ông Vàng A Nếnh – Trưởng bản Phiêng Phụ. Trước đây, ông nghĩ tiêm chủng là trách nhiệm của cán bộ y tế. Nhưng sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cộng đồng. Ban đầu, ông phối hợp cùng nhân viên y tế và đoàn thể tổ chức họp bản để truyền thông, nhưng những hộ gia đình còn e ngại nhất lại không tham gia.

Ông chuyển hướng sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông (do dự án cung cấp), rồi tự mình đến từng nhà để lắng nghe, giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin. Có nhà ông phải đến ba lần mới thuyết phục được. Nhờ kiên trì, cả 8 hộ ban đầu do dự đã đồng ý tiêm đầy đủ cho con. Hiện vẫn còn 15–16 hộ trong bản cần nhắc nhiều lần mới đưa con đi tiêm. Ông Nếnh dự định tiếp tục phối hợp Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên để lồng ghép tiêm chủng vào sinh hoạt cộng đồng, giúp duy trì và nâng cao nhận thức chung của bà con trong bản.

Đồng thời, ông cũng sẵn sàng đến từng nhà vận động nếu cần – quyết tâm không để trẻ nào không được tiếp cận với tiêm chủng. Thành công của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ không phải là những câu chuyện đơn lẻ, mà là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ, trong đó Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối, hỗ trợ kỹ thuật, ‘cầm tay chỉ việc’ để các lực lượng xã hội tự tin truyền thông đúng và hiệu quả.

Trưởng bản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên là những ‘cánh tay nối dài’ không thể thiếu. Họ có uy tín và sự thấu hiểu địa phương, giúp thông điệp y tế trở nên gần gũi và thuyết phục hơn. Cách làm hiệu quả nhất là ‘đến đúng nơi, đúng lúc, gặp đúng người, nói đúng điều người dân cần’. Việc lồng ghép vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội.

Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng.

Trong nỗ lực thu hẹp khoảng cách chăm sóc sức khỏe tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là đối với nhóm phụ nữ mang thai và bà mẹ nuôi con nhỏ, mô hình y tế lưu động và tư vấn dinh dưỡng cộng đồng đã được triển khai rộng rãi. Tại nhiều xã vùng sâu vùng xa, việc tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản, đặc biệt là chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em, vẫn còn nhiều rào cản do khoảng cách địa lý, thiếu nhân lực, phương tiện và rào cản ngôn ngữ.

Trước những thách thức này, mô hình y tế lưu động và tư vấn dinh dưỡng tại chỗ – ngay tại thôn bản – đã được triển khai nhằm đưa dịch vụ y tế đến gần hơn với người dân. Thay vì chỉ tập trung tại trạm y tế xã, nhiều địa phương đã tổ chức các đội y tế cơ động, phối hợp cùng cán bộ y tế thôn bản để cung cấp viên sắt, hướng dẫn thực hành bữa ăn dinh dưỡng, cân đo đánh giá thể trạng định kỳ và tư vấn chăm sóc thai sản tận nơi cho các bà mẹ.

Mô hình này không chỉ giúp phụ nữ dân tộc thiểu số được tiếp cận dịch vụ y tế đầy đủ hơn mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về dinh dưỡng – điều vốn còn rất hạn chế tại nhiều vùng. Theo TS.BS Huỳnh Nam Phương, Trưởng Phòng Quản lý khoa học – Viện Dinh dưỡng, ngành Y tế và chính quyền địa phương đã và đang triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số.

Các hoạt động này gồm bổ sung viên sắt/axit folic định kỳ hoặc viên đa vi chất cho phụ nữ mang thai và sau sinh tại tuyến xã, tư vấn dinh dưỡng, chăm sóc thai kỳ, nuôi con bằng sữa mẹ thông qua mạng lưới cán bộ y tế thôn bản. Mô hình chăm sóc dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời được áp dụng tại nhiều xã vùng III trong khuôn khổ của Dự án 7 Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo mô hình chuẩn.

Đến năm 2025, sau 3 năm triển khai, đã có 687 xã có mô hình đạt chuẩn trên tổng số 1354 xã vùng III toàn quốc. Một số địa phương còn phối hợp với tổ chức quốc tế như Tầm nhìn thế giới, Save the Children thực hiện mô hình ‘Câu lạc bộ dinh dưỡng’, hỗ trợ thay đổi hành vi tích cực.

Tuy nhiên, việc triển khai vẫn gặp không ít khó khăn về nguồn lực, nhận thức cộng đồng và tính bền vững. Vì vậy, rất cần sự hỗ trợ liên ngành và đầu tư lâu dài để đảm bảo hiệu quả. Cán bộ y tế thôn bản giữ vai trò nòng cốt trong mô hình này, họ là người đồng bào, hiểu ngôn ngữ, nếp sống và tập quán nên dễ dàng truyền đạt kiến thức dinh dưỡng và tư vấn sức khỏe một cách gần gũi, hiệu quả hơn.

Bên cạnh các dịch vụ y tế trực tiếp, một trong những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả chăm sóc dinh dưỡng là truyền thông thay đổi hành vi. Nhiều bà mẹ người dân tộc thiểu số vẫn duy trì thói quen ăn uống đơn điệu, kiêng khem sai cách trong thai kỳ hoặc sau sinh, cho con ăn dặm sớm, dẫn đến thiếu vi chất nghiêm trọng.

Do đó, việc lồng ghép truyền thông về dinh dưỡng vào sinh hoạt cộng đồng là cách làm đang được một số tỉnh vùng cao triển khai hiệu quả. Chẳng hạn, tại các buổi họp bản, hội phụ nữ hoặc phiên chợ vùng cao, cán bộ y tế có thể phát tài liệu hướng dẫn, kể chuyện dinh dưỡng bằng tiếng dân tộc, tổ chức trò chơi kiến thức để giúp người dân dễ nhớ, dễ làm theo.

Dù còn nhiều thách thức, mô hình y tế lưu động và tư vấn dinh dưỡng tại bản đang chứng minh tính phù hợp với địa bàn vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn. Việc đầu tư thêm nguồn lực, trang thiết bị di động và chính sách hỗ trợ cho cán bộ y tế thôn bản sẽ là yếu tố then chốt để mô hình này lan rộng, tạo nền tảng vững chắc cho chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em vùng dân tộc thiểu số.

Thái Nguyên – Một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tỉnh đã cải thiện đáng kể hạ tầng kỹ thuật, văn hóa – xã hội thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa tại các bản làng.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao mức sống của người dân mà còn làm thay đổi căn bản tập quán canh tác và bộ mặt bản làng. Các bản làng dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên nay đã có những gam màu tươi sáng với những ngôi nhà mới xây dựng, đường sá được mở rộng và trải bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu và phát triển kinh tế.

Việc đầu tư có trọng tâm trọng điểm, phù hợp với điều kiện, tiềm năng thế mạnh, phong tục tập quán của đồng bào đã thu được kết quả tích cực. Công tác vận động quần chúng phát huy quyền làm chủ, sự tham gia chủ động của cộng đồng và người dân đã khơi dậy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của tỉnh từng bước thu hẹp. Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa của các vùng dân tộc có bước phát triển mới.

Tỉnh Thái Nguyên cũng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức về khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vật tư phân bón, nguồn cây, con giống chuyển đổi cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống. Hệ thống hạ tầng viễn thông được xây dựng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nền tảng công nghệ số.

Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã có giá trị thương phẩm cao, trong đó chè là cây trồng chủ lực. Nhiều địa phương đã tập trung phát triển và đã cho sản lượng, giá trị thương phẩm cao với các loại cây trồng như na, bưởi, quế… Sản phẩm truyền thống như dệt, may trang phục dân tộc, mật ong, gạo nếp vải, cốm, miến dong, rượu men lá… đã đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và đã đạt tiêu chuẩn OCOP.

Bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua. Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa hình trải rộng, mật độ dân cư không tập trung, trình độ sản xuất còn dựa nhiều vào yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác giản đơn, giá trị kinh tế thấp, ít cơ hội tiếp cận việc làm phi nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng nhiều xã phía Bắc của tỉnh chưa được đầu tư hoàn thiện. Cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vẫn được giữ gìn và phát huy. Những nét đẹp mang giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào như ngôn ngữ, trang phục truyền thống, phong tục tập quán, nghi lễ tín ngưỡng, ẩm thực, dân ca dân vũ được các cấp ủy, chính quyền tạo điều kiện cho bà con bảo tồn và phát huy.

Mới đây, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành đề án phát triển du lịch cộng đồng với nhiều triển vọng về các điểm đến mới và tạo thêm việc làm cho người dân. Làng du lịch sinh thái nhà sàn Thái Hải, Làng du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, Làng văn hóa dân tộc bản Quyên… có thể coi là hình mẫu để nâng cao, nhân rộng.

Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục quan tâm và có những giải pháp hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách bền vững.

Ở xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông đã được triển khai với mục tiêu đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nhiều tác động của đời sống kinh tế – xã hội, làm thay đổi căn bản đời sống vật chất và nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng, quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì, phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Trong những năm gần đây, các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đã lợi dụng vấn đề dân tộc và tôn giáo để tăng cường các hoạt động kích động và tuyên truyền ý tưởng về tự trị ly khai trong số các dân tộc thiểu số. Những hoạt động này nhằm mục đích tạo ra sự chia rẽ và bất ổn trong xã hội, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình an ninh và trật tự tại các khu vực biên giới phía Bắc.

Đặc biệt, tại các khu vực cao nguyên, vùng sâu vùng xa và các khu vực xa xôi thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc, hoạt động tuyên truyền này đang ngày càng trở nên phổ biến. Các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết và sự bất mãn của một số người dân tại các khu vực này để tuyên truyền và kích động họ tham gia vào các hoạt động ly khai và tự trị.

Đài ANTV, một kênh truyền thông được tài trợ toàn phần hoặc một phần bởi Chính phủ Việt Nam, đã đưa tin về vấn đề này trong chương trình ‘Quan điểm sự thật’ với tiêu đề ‘Sự hoang tưởng của người lưu vong về một quốc gia trên cao nguyên đá’. Chương trình này đã cung cấp thông tin và phân tích về các hoạt động của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông, cũng như những tác động tiêu cực của chúng đến tình hình an ninh và trật tự tại các khu vực biên giới phía Bắc.

Chương trình ‘Quan điểm sự thật’ của Đài ANTV đã giúp người dân hiểu rõ hơn về những hoạt động kích động và tuyên truyền của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông. Qua đó, người dân có thể cảnh giác và không bị lừa bịp bởi những thông tin sai lệch và kích động. Đồng thời, chương trình cũng góp phần vào việc bảo vệ an ninh và trật tự tại các khu vực biên giới phía Bắc, cũng như bảo vệ quyền lợi và lợi ích của người dân Việt Nam.

Trước những hoạt động của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông, các cơ quan chức năng của Việt Nam cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục và nâng cao nhận thức của người dân về những vấn đề này. Đồng thời, cần có những biện pháp hiệu quả để ngăn chặn và xử lý những hoạt động kích động và tuyên truyền ly khai, nhằm bảo vệ an ninh và trật tự tại các khu vực biên giới phía Bắc và trên toàn quốc.

Ngoài ra, người dân cũng cần cảnh giác và không bị lừa bịp bởi những thông tin sai lệch và kích động. Người dân cần tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, cũng như vào công tác bảo vệ an ninh và trật tự của các cơ quan chức năng. Chỉ có sự đoàn kết và cảnh giác của người dân mới có thể giúp ngăn chặn và đập vỡ những hoạt động kích động và tuyên truyền ly khai của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông.

Trong bối cảnh hiện nay, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, và chính sách pháp luật đang đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết. Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất trong giai đoạn này là việc tham mưu cho cấp thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đây là một bước tiến quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã tích cực tham mưu ban hành các nghị định về công tác dân tộc, về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các thông tư hướng dẫn để chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025. Những nỗ lực này nhằm tạo ra một khung pháp lý hoàn chỉnh và hiệu quả hơn cho công tác dân tộc và quản lý tín ngưỡng, tôn giáo.

Tuy nhiên, công tác xây dựng pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Để cải thiện điều này, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế. Công tác xây dựng pháp luật phải được đặt lên hàng đầu, với chất lượng và hiệu quả là tiêu chí đánh giá chính. Đặc biệt, cần chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát; và xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Bộ, cơ quan.

Vụ Pháp chế đã tham mưu ban hành Kế hoạch rà soát, hoàn thiện hệ thống, cơ chế, chính sách, pháp luật về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, Vụ cũng đã tham mưu ban hành Kế hoạch xây dựng Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết định thành lập Tổ soạn thảo xây dựng dự thảo Đề án Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những kế hoạch này hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhiệm vụ ưu tiên trong năm 2026 là đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết mới về chủ trương, chính sách lớn, các đột phá chiến lược tầm nhìn đến năm 2045 về công tác dân tộc và trình Quốc hội sửa đổi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Đây là những nhiệm vụ quan trọng nhằm tiếp tục hoàn thiện chính sách và pháp luật về công tác dân tộc và tín ngưỡng, tôn giáo, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Sau gần ba tuần chính thức vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã vùng cao Mai Châu, tỉnh Phú Thọ, đã và đang từng bước khẳng định tinh thần đổi mới, chủ động thích ứng và quyết tâm xây dựng bộ máy gần dân, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn.

Xã Mai Châu được hình thành trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên, dân số của thị trấn Mai Châu, các xã Nà Phòn, Thành Sơn, Tòng Đậu và 5 xóm thuộc xã Đồng Tân. Mô hình mới, bộ máy mới, cùng với đặc thù 84% dân số là người dân tộc thiểu số, địa hình đồi núi, chia cắt đặt ra yêu cầu cao về vận hành bộ máy thông suốt, gần dân, hiệu quả. Đảng bộ xã có 73 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc với hơn 2.000 đảng viên. Đảng ủy xã kịp thời cập nhật các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, tỉnh để triển khai thực hiện tại địa phương. Đặc biệt, chú trọng công tác quán triệt tư tưởng chính trị để đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cấp ủy và người đứng đầu nhận thức đầy đủ về yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trong bối cảnh vận hành mô hình mới, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được đặc biệt quan tâm. Bộ máy HĐND, UBND xã đã được công bố tại kỳ họp HĐND xã lần thứ nhất. Đảng uỷ xã cũng đã công bố quyết định thành lập các tổ chức đảng trực thuộc và nhân sự chủ chốt. Tinh thần phục vụ Nhân dân được thể hiện rõ tại Trung tâm Phục vụ hành chính công xã. Từ ngày 1-18/7, Trung tâm đã tiếp nhận và giải quyết 227 hồ sơ. Để thuận tiện cho công dân, xã đã bố trí 2 cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại trụ sở xã cũ.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện còn gặp không ít khó khăn, điển hình là trong 226 hồ sơ TTHC đã giải quyết có 8 hồ sơ quá hạn. Hệ thống thông tin một cửa điện tử đường truyền chậm, xử lý được một bước quy trình phải đợi rất lâu, cán bộ không kịp tích chuyển đúng thời hạn. Từ thực tế đó, xã đề nghị được đầu tư trang thiết bị phục vụ hoạt động của Trung tâm và quy chuẩn các hệ thống hướng dẫn biển, bảng, mô hình hoạt động. Bộ Tài chính sớm cung cấp tài khoản đăng ký kinh doanh cho cán bộ xử lý hồ sơ cấp xã để sớm giải quyết cho công dân.

Đảng bộ xã đang tích cực chuẩn bị tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2025-2030, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới và xác định rõ định hướng phát triển trong 5 năm tới. Định hướng chính của xã là tập trung phát triển du lịch, dịch vụ và nông nghiệp chất lượng cao. Bộ máy mới, mô hình mới, trước mắt không tránh khỏi những vướng mắc, nhưng với tinh thần chủ động, đổi mới, thích ứng sẽ giải quyết mọi khó khăn để ổn định và hoà nhịp cùng cả tỉnh, cả nước trong kỷ nguyên mới.

Trước những thách thức và cơ hội mới, xã Mai Châu đang quyết tâm xây dựng bộ máy chính quyền địa phương hai cấp thật sự hiệu quả, gần dân, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn. Với sự vào cuộc quyết tâm của cả hệ thống chính trị, xã Mai Châu tin tưởng rằng sẽ sớm ổn định và phát triển bền vững theo định hướng đã đề ra.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, xã hội hiện đại đang trải qua những biến đổi sâu sắc. Việc giao tiếp và tiếp cận thông tin không còn bị giới hạn bởi biên giới hay không gian địa lý. Trước những thay đổi này, tỉnh Thái Nguyên đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng hệ giá trị văn hóa nhằm định hướng tư tưởng, lối sống và nhân cách con người trong thời đại mới.

Cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Mặt trái của thị trường tự do là lối sống thực dụng, bon chen, đề cao lợi ích cá nhân. Sự sính ngoại và chạy theo những trào lưu lệch chuẩn có thể khiến văn hóa bản địa bị lu mờ. Công nghệ thông tin, dù mang lại nhiều tiện ích, cũng có thể khiến con người trở nên xa cách hơn, các giá trị truyền thống trong gia đình và cộng đồng dần bị mai một.

Nhận thức rõ những nguy cơ tiềm ẩn, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm định hướng hệ giá trị văn hóa cho người dân. Từ việc đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, giáo dục lối sống văn minh, phát huy chuẩn mực đạo đức truyền thống đến tổ chức các phong trào văn hóa ở cơ sở, tất cả đều hướng tới mục tiêu xây dựng con người Thái Nguyên phát triển toàn diện.

Thái Nguyên là tỉnh có nhiều địa hình phức tạp, với gần 50 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn 92 xã, phường. Dù còn nhiều khó khăn về kinh tế, các cộng đồng dân tộc tại đây vẫn giữ gìn được bản sắc riêng, với những triết lý sống sâu sắc, đầy tính nhân văn. Sự đoàn kết, tính cộng đồng, lòng thủy chung, sự tôn kính tổ tiên vẫn được gìn giữ như những giá trị cốt lõi.

Để lan tỏa những giá trị tích cực trong cộng đồng, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai mạnh mẽ các phong trào như ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’, ‘Xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa’ gắn với việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Các hoạt động này không chỉ góp phần định hướng lối sống lành mạnh mà còn giúp khơi dậy tinh thần tự giác, ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa trong mỗi người dân.

Một trong những điểm sáng trong công tác xây dựng hệ giá trị văn hóa của tỉnh là việc chú trọng khuyến khích cộng đồng dân tộc thiểu số giữ gìn truyền thống văn hóa đặc trưng. Hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đều lựa chọn các nghệ nhân dân gian là người dân tộc thiểu số tham gia liên hoan, hội diễn văn hóa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức https://vietnamnet.vn/).

Từ việc coi trọng văn hóa, tư tưởng, Thái Nguyên đã tạo dựng được môi trường xã hội ổn định, góp phần vào sự phát triển toàn diện của con người. Người dân, đặc biệt là đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa ngày càng có ý thức hơn trong việc bảo vệ bản sắc dân tộc, chủ động ‘miễn dịch’ với các dòng văn hóa lệch lạc, độc hại. Trong cơ chế thị trường, dù chịu nhiều tác động vật chất, nhưng nhiều gia đình vẫn giữ vững nếp sống nghĩa tình, gắn bó https://thanhnien.vn/. Trong thời đại số hóa, người dân biết sử dụng công nghệ thông tin một cách chủ động, có chọn lọc, không bị lệ thuộc hay đánh mất chính mình… góp phần xây dựng một xã hội hài hòa, nhân văn, phát triển bền vững từ nền tảng văn hóa.

Ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, hơn 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã chứng kiến những bước tiến đáng kể trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân. Nhờ sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đặc biệt, đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo. Một số lễ hội nổi bật có thể kể đến như Lễ Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… Tại thành phố Cần Thơ, lễ hội đua ghe ngo và ở tỉnh An Giang là đua bò truyền thống đã thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi, cổ vũ.

Không chỉ có lễ hội, những ngôi chùa với kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là nơi thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người… Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng.

Trong 8 năm qua, phong trào phụ nữ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (KNĐMST) tại tỉnh Cao Bằng đã diễn ra rất sôi nổi và lan tỏa ở các xã, phường. Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh đã đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy mạnh triển khai Đề án ‘Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp’ giai đoạn 2017-2025. Thông qua chương trình này, hàng nghìn lượt phụ nữ đã được tiếp cận kiến thức và nguồn vốn cần thiết để khởi nghiệp.

Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 850 lớp tập huấn khởi sự kinh doanh và truyền thông về KNĐMST cho gần 60.000 lượt hội viên. Đặc biệt, hội đã tổ chức các diễn đàn và ngày hội phụ nữ khởi nghiệp, mời các diễn giả và chuyên gia cấp quốc gia và quốc tế đến chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức. Qua đó, chị em phụ nữ đã có cơ hội tiếp cận các dự án, ý tưởng và sản phẩm khoa học công nghệ tiên tiến, cũng như được hỗ trợ sản xuất và bán sản phẩm khởi nghiệp.

Song song với việc nâng cao kiến thức và kỹ năng, Hội LHPN tỉnh cũng đã phối hợp với các ngân hàng và tổ chức quốc tế để hỗ trợ hơn 20 tỷ đồng vốn vay và tài trợ khởi nghiệp cho phụ nữ. Nhờ đó, trên 100 ý tưởng khởi nghiệp đã được hỗ trợ, trong đó có trên 70 mô hình sản xuất kinh doanh hoạt động hiệu quả, tạo việc làm ổn định cho nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số.

Qua 8 năm triển khai Đề án, đã đem lại sự thay đổi căn bản về nhận thức và hành động của phụ nữ cơ sở. Nhiều chị em đã dám nghĩ và dám làm, sản xuất với quy mô và chất lượng cao, và nỗ lực xây dựng thương hiệu và uy tín trên thị trường. Các xã, phường đã khơi dậy tiềm năng và thế mạnh của địa phương để khuyến khích chị em phụ nữ xây dựng sản phẩm thế mạnh địa phương.

Nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã được hỗ trợ kỹ thuật và vốn để sản xuất miến dong, thạch đen, và các sản phẩm OCOP chất lượng cao. Điều này không chỉ giúp chị em tăng thu nhập mà còn góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương. Đề án ‘Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp’ đã tạo điều kiện cho chị em phụ nữ cơ sở tiếp cận với các nguồn lực và dịch vụ hỗ trợ, giúp họ tự tin bước trên hành trình làm giàu bằng chính đôi tay, khối óc và sự bền bỉ của mình.

Nhìn lại 8 năm qua, Hội LHPN tỉnh đã tập huấn kiến thức KNĐMST cho hàng nghìn lượt phụ nữ cơ sở. Từ đó, nhiều chị em từng mặc cảm nghèo đói, thiếu tự tin đã thay đổi tư duy ‘làm nhỏ, bán lẻ’ dám chọn lợi thế địa phương để xây dựng sản phẩm cho nhiều mô hình KNĐMST, lập kế hoạch tài chính, tìm kiếm đối tác, đưa sản phẩm ra thị trường.

Với những kết quả tích cực đã đạt được, Đề án ‘Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp’ đã góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương và tạo điều kiện cho chị em phụ nữ cơ sở tiếp cận với các nguồn lực và dịch vụ hỗ trợ. Đây là tiền đề quan trọng để phong trào phụ nữ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại tỉnh Cao Bằng tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.