Iran đã tuyên bố sẽ tái thiết quân đội, tăng ngân sách quốc phòng và tìm kiếm vũ khí hiện đại để sẵn sàng cho “cuộc chiến 10 năm” sau xung đột với Mỹ và Israel. Phát biểu trên truyền hình nhà nước ngày 14/7, Chuẩn tướng Mohammad Reza Ashtiani, Phó Tổng Tham mưu trưởng quân đội Iran, khẳng định Tehran đã chuẩn bị đủ nguồn lực để duy trì chiến sự dài hạn nếu cần thiết.

“Chúng tôi có đủ nguồn cung để chiến đấu trong 10 năm nếu tình hình đòi hỏi”, ông Ashtiani nhấn mạnh. Ông cũng cho rằng yếu tố then chốt trong các cuộc đối đầu không chỉ là vũ khí, mà còn là tinh thần chiến đấu. Iran gần như không bị tổn thất về trang bị trong đợt giao tranh hồi tháng 6.

Tehran cũng coi giai đoạn hậu xung đột là thời điểm để thể hiện khả năng chịu đựng chiến lược, đồng thời khẳng định nước này đã sẵn sàng cho các kịch bản đối đầu kéo dài. Dự luật tăng cường năng lực quân đội và nâng mức chi tiêu quốc phòng đã được thông qua, nhận được sự ủng hộ của 120 nghị sĩ và nhiều khả năng sẽ được thông qua trong kỳ họp tới.

Dự luật này sẽ đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách quốc phòng của Iran, kết hợp động lực hậu xung đột với nền tảng thể chế và ngân sách được hậu thuẫn mạnh mẽ. Từ tháng 10/2024, Iran đã thông báo tăng ngân sách quốc phòng lên tới 200%, nâng tổng chi tiêu quốc phòng dự kiến cho năm 2025 lên 46 tỷ USD – mức cao nhất từ trước đến nay.

Iran cũng tăng cường hợp tác với Nga và tìm kiếm công nghệ phương Tây để hiện đại hóa quân đội. Một báo cáo của Reuters hồi tháng 1/2025 tiết lộ Iran đã mua một số lượng chưa xác định tiêm kích Su-35 do Nga sản xuất. Iran cũng đang tìm cách mua công nghệ tên lửa từ châu Âu.

Hoạt động mua sắm thiết bị liên quan tới chương trình tên lửa của Iran tại Đức vẫn ở mức cao và đang tăng lên. Các nỗ lực này không phải không có kết quả, UAV tự sát do Iran sản xuất, được Nga sử dụng tại Ukraine, chứa hơn 50 linh kiện điện tử có xuất xứ phương Tây, được nhập khẩu qua các nước trung gian.

Một trong những sự kiện được cho là có tác động lớn đến thay đổi chiến lược của Iran là vụ không kích nhằm vào cơ sở ngầm bí mật tại Tehran hôm 16/6, vụ việc mà truyền thông nhà nước Iran mô tả là “âm mưu ám sát Tổng thống”. Tổng thống Masoud Pezeshkian được cho là bị thương trong lúc thoát ra ngoài qua một hầm khẩn cấp.

Thông tin chưa được các nguồn độc lập xác nhận và phía Israel không đưa ra bình luận. Tuy nhiên, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với nhà báo Mỹ Tucker Carlson, ông Pezeshkian tiết lộ: “Israel đã cố gắng ám sát tôi trong cuộc chiến đó”.

Vụ việc, nếu được xác thực, không chỉ cho thấy mức độ leo thang của xung đột Israel – Iran mà còn là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự đồng thuận trong bộ máy chính trị Tehran đối với các biện pháp tăng cường phòng thủ, cả về ngân sách lẫn thể chế.

Sự kết hợp giữa các phát biểu cứng rắn, động thái lập pháp và tăng ngân sách quốc phòng cho thấy Iran đang tái cấu trúc toàn diện chiến lược an ninh quốc gia theo hướng “chiến tranh bền vững”. Trong học thuyết mới, Iran đặt trọng tâm vào khả năng tự lực, huy động kinh tế trong nước và hợp tác chiến lược với các đối tác như Nga để bù đắp cho sự cô lập quốc tế.

Nhật Bản, một quốc gia với lịch sử lâu dài về chính sách quốc phòng mang tính phòng thủ, đang trải qua một sự chuyển đổi chiến lược đáng kể trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng. Sự thay đổi này đặc biệt liên quan đến các hoạt động quân sự của Trung Quốc và mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên. Dựa vào các nguồn tin TASS, The Aviationist, Defence Blog, Army Recognition, Kyodo News và Asahi Shimbun, bài viết sẽ tập trung vào phân tích công nghệ, tính năng, mục đích chiến lược và tác động của hệ thống tên lửa Type12 cải tiến đối với an ninh khu vực.

Tổng quan về công nghệ tên lửa Type12 cải tiến, tên lửa Type12 Surface-to-Ship Missile (SSM) là sản phẩm do Mitsubishi Heavy Industries (MHI) phát triển. Ra mắt lần đầu vào năm 2012, Type12 là phiên bản nâng cấp của tên lửa Type88. Phiên bản cải tiến của Type12, được phê duyệt phát triển vào tháng 12/2020, thể hiện bước nhảy vọt về công nghệ và khả năng chiến đấu. Điều này phù hợp với chiến lược quốc phòng mới của Nhật Bản. Phiên bản gốc của Type12 có tầm bắn từ 200-400km. Trong khi đó, phiên bản cải tiến đạt tầm bắn 900km, với mục tiêu tương lai là 1.200-1.500km. Điều này cho phép Nhật Bản tấn công các mục tiêu trên biển và đất liền từ khoảng cách an toàn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ bị đối phương phản công.

Tên lửa được thiết kế với hình dạng khí động học mới. Các cánh mở rộng và bề mặt điều khiển giúp cải thiện hiệu suất bay và giảm tiết diện phản xạ radar (RCS). Điều này làm tăng khả năng sống sót của tên lửa trước các hệ thống phòng thủ đối phương. Type12 cải tiến tích hợp hệ thống dẫn đường quán tính (INS) kết hợp với GPS. Radar mảng pha chủ động Ka-band (AESA) và tính năng cập nhật lệnh (Up to Date Command – UDTC) qua liên kết vệ tinh cho phép tên lửa nhận thông tin mục tiêu trong thời gian thực. Hệ thống này đảm bảo độ chính xác cao khi tấn công các mục tiêu di động trên biển hoặc trên đất liền.

Type12 được thiết kế để triển khai trên nhiều nền tảng, bao gồm mặt đất, tàu chiến và máy bay (như F-15J của Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản – JASDF). Cách tiếp cận đa nền tảng giúp giảm chi phí phát triển và tăng tính tương thích giữa các lực lượng. Ngoài vai trò chống hạm, Type12 cải tiến có thể tấn công các mục tiêu trên đất liền. Điều này phù hợp với chiến lược ‘phản công’ (counterstrike capability) được Nhật Bản thông qua trong các tài liệu chiến lược an ninh quốc gia sửa đổi năm 2022.

Ngoài Type12, Nhật Bản đang phát triển một loạt hệ thống tên lửa khác nhằm tăng cường khả năng răn đe chiến lược. Một số hệ thống đáng chú ý bao gồm: tên lửa hành trình siêu thanh (Hypersonic Cruise Missile) dự kiến hoàn thành vào năm 2031 với tầm bắn từ 2.000-3.000km; Hyper Velocity Gliding Projectile (HVGP): HVGP là tên lửa siêu thanh có khả năng đạt tốc độ trên Mach 5 và thực hiện các động tác cơ động trong khí quyển để tránh hệ thống phòng thủ tên lửa; tên lửa chống hạm/tấn công mặt đất mới của MHI: Với hợp đồng trị giá 32 tỷ yên (219 triệu USD) được ký vào tháng 4/2025, MHI đang phát triển một tên lửa chính xác tầm xa mới; tên lửa phóng từ tàu ngầm dự kiến triển khai vào năm 2027. Hệ thống này sẽ tăng cường khả năng tấn công bí mật từ dưới nước.

Sự phát triển và triển khai các hệ thống tên lửa này phản ánh sự thay đổi cơ bản trong chính sách quốc phòng của Nhật Bản. Từ một tư thế phòng thủ thuần túy sang một chiến lược răn đe chủ động. Việc triển khai Type12 tại các căn cứ ở Kyushu (Camp Kengun, Kumamoto) và các kế hoạch mở rộng đến Okinawa và Oita nhằm bảo vệ các tuyến đường biển chiến lược như eo biển Miyako. Nhật Bản đã đặt mua 400 tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ (tầm bắn 1.600km) và các tên lửa JASSM (900km) và Joint Strike Missile (JSM, 500km). Các hệ thống này bổ sung cho Type12 và HVGP, tạo ra một mạng lưới phòng thủ và phản công đa tầng.

Sự phát triển của các hệ thống tên lửa này không chỉ tăng cường khả năng phòng thủ của Nhật Bản mà còn có tác động đáng kể đến cục diện an ninh khu vực. Trung Quốc lo ngại rằng các tên lửa như Type12 và HVGP có thể đe dọa trực tiếp đến bờ biển nước này. Các hệ thống tên lửa mới của Nhật Bản, kết hợp với liên minh quân sự chặt chẽ với Mỹ, có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở khu vực Indo-Pacific.