Cộng tác viên (CTV) dân số đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các chính sách dân số đến với người dân. Họ là những người tận tâm, nhiệt huyết và không quản ngại khó khăn để thực hiện nhiệm vụ này. Để làm tốt công tác dân số, CTV dân số phải có khả năng dân vận, vận động và tuyên truyền hiệu quả.

Chị Doãn Thị Việt Thanh, CTV dân số thôn Giai Lệ, xã Tiên Hoa, đã chia sẻ về công việc của mình. Chị cho biết, để tuyên truyền hiệu quả, cần phải nắm vững danh sách các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, rà soát từng đối tượng để có cách tuyên truyền phù hợp. Bên cạnh đó, chị áp dụng phương pháp gặp họ ở đâu sẽ vận động, tuyên truyền ở đó, lồng ghép tuyên truyền vào các cuộc nói chuyện, vì vậy hiệu quả tuyên truyền cao hơn.

Bà Trần Thị Gấm, CTV dân số thôn Hạ Cát, xã Quang Hưng, đã có 30 năm kinh nghiệm trong công việc này. Bà đã trở nên thân thuộc với mỗi hộ gia đình trong thôn và luôn miệt mài với công việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số. Bà Gấm cho biết, trước đây, khi đến một số gia đình, do nhận thức hạn chế nên một số người tỏ ra lạnh nhạt, nhưng bà kiên trì tìm hiểu hoàn cảnh, khéo léo, nắm tâm lý từng người, sau đó tuyên truyền, vận động bằng tất cả những kinh nghiệm, kiến thức của mình.

Nhờ sự đóng góp tích cực của các CTV dân số như bà Gấm, hằng năm gần 90% số người cao tuổi của thôn được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần trong năm; 100% số trẻ em trong độ tuổi được uống vitamin A và tiêm phòng theo quy định; hơn 70% số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; 100% số phụ nữ mang thai được tư vấn, khám sức khỏe và tiêm phòng uốn ván; hơn 60% số phụ nữ mang thai được khám sàng lọc trước sinh…

Sau khi hợp nhất tỉnh, hiện nay, toàn tỉnh có hơn 3.900 CTV dân số http://www.baophuyen.vn/c4610/202109/cac-cong-tac-vien-dan-so-mang-lai-thanh-cong-trong-cong-tac-dan-so-a429.html. Những bước chân của CTV dân số in dấu trên mọi ngõ ngách của từng khu dân cư, từng thôn, xóm làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, giúp Trạm y tế địa phương có những số liệu tin cậy, cập nhật về công tác dân số. Từ đó, tham mưu với chính quyền địa phương đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dân số, nâng cao sức khỏe và trình độ dân trí của người dân.

Đồng chí Phạm Văn Khởi, Chi cục trưởng Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, cho biết: Hằng năm, chi cục và các đơn vị làm công tác dân số trong tỉnh đều tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kỹ năng, phương pháp truyền thông, vận động cho đội ngũ CTV dân số. Bên cạnh đó, cung cấp thông tin, kiến thức về công tác dân số như: Sàng lọc trước sinh và sơ sinh; chăm sóc sức khỏe vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh… giúp đội ngũ CTV dân số có thêm kiến thức để phục vụ cho công việc.

Bộ Y tế vừa đưa ra đề xuất về việc áp dụng các ưu đãi tài chính cho các gia đình có hai con gái, với mục tiêu giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tuy nhiên, đề xuất này đã gặp phải nhiều phản ứng trái chiều từ dư luận. Để có cái nhìn sâu sắc hơn về vấn đề này, chúng tôi đã có cơ hội trao đổi với bà Nguyễn Thị Việt Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội.

Bà Nga đánh giá rằng đề xuất của Bộ Y tế là một nỗ lực thiết thực, xuất phát từ thực trạng đáng lo ngại về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta. Tình trạng này đã và đang gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho xã hội và gia đình. Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ sự băn khoăn về việc liệu đề xuất này có thể được hiểu một cách mặc nhiên rằng việc sinh hai con gái là một thiệt thòi hoặc một điều gì đó bất lợi.

Theo bà Nga, việc thiết kế chính sách cần phải được thực hiện một cách khéo léo và tinh tế, tránh phản cảm và không để lại ấn tượng rằng tiếp tục có sự phân biệt giới tính đối với những gia đình có hai con gái. Cần phải có một cách tiếp cận toàn diện và sâu sắc hơn để giải quyết vấn đề này.

Bà Nga cũng cho rằng nguyên nhân gốc rễ của vấn đề vẫn là do nhận thức và tư tưởng trọng nam khinh nữ đã được hình thành từ nhiều đời. Việc thay đổi những quan niệm và tư tưởng này không phải là một việc dễ dàng và cần phải được thực hiện một cách lâu dài và bền vững.

Để giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, bà Nga đề xuất rằng cần phải tăng cường công tác truyền thông và phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan. Bên cạnh đó, cần phải siết chặt quản lý kỹ thuật y tế và công nghệ sinh sản, đặc biệt là việc ngăn chặn lạm dụng công nghệ để chẩn đoán giới tính thai nhi và lựa chọn giới tính trước sinh.

Ngoài ra, bà Nga cũng đề xuất rằng cần phải xây dựng một hệ thống chính sách xã hội để khuyến khích bình đẳng giới trong tất cả các lĩnh vực của đời sống, ví dụ như vấn đề thừa kế. Điều này sẽ giúp phá vỡ quan niệm rằng chỉ có con trai mới là trụ cột của gia đình và giúp tạo ra một xã hội công bằng và tiến bộ hơn.

Tóm lại, để giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, cần phải có một giải pháp toàn diện và sâu sắc, bao gồm cả truyền thông, quản lý kỹ thuật y tế và công nghệ sinh sản, cũng như xây dựng hệ thống chính sách xã hội để khuyến khích bình đẳng giới. Cần phải có sự phối hợp và nỗ lực từ tất cả các cấp độ và lĩnh vực của xã hội để giải quyết vấn đề này một cách hiệu quả.