Cuộc chiến 12 ngày gần đây giữa Israel và Iran đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chiến tranh tâm lý, khi mạng xã hội, thông tin giả mạo, và trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng trở thành những vũ khí chiến lược mới, đáng chú ý hơn cả các tên lửa truyền thống. Sự phát triển của AI và mạng xã hội đã làm thay đổi đáng kể cục diện của chiến tranh thông tin. Các quốc gia hiện có thể phản ứng nhanh chóng trước các sự kiện và tiếp cận không chỉ người dân trong nước mà còn cả cộng đồng quốc tế một cách thuyết phục và trực tiếp hơn bao giờ hết.

Vài giờ trước khi Israel tiến hành cuộc không kích vào nhà tù Evin ở Tehran vào ngày 23/6, các bài đăng bằng tiếng Ba Tư đã xuất hiện trên mạng xã hội. Những bài viết này dự báo về vụ tấn công sắp tới và kêu gọi người dân Iran đến giải cứu tù nhân. Ngay sau đó, khi các tên lửa rơi xuống, một đoạn video đã lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội X và Telegram. Đoạn video này được cho là ghi lại cảnh nổ ở cổng vào của nhà tù Evin. Tuy nhiên, mặc dù vụ không kích là có thật, nhưng các bài đăng và đoạn video kèm theo không hoàn toàn chính xác như những gì chúng thể hiện.

Cả Israel và Iran dường như đã biến mạng xã hội thành một chiến trường số, nơi mà thông tin giả mạo và các chiến lược đánh lạc hướng được sử dụng nhằm tác động đến diễn biến thực tế trên địa bàn, bên cạnh các cuộc tấn công bằng tên lửa đã gây ra hàng trăm trường hợp thương vong và làm tăng căng thẳng ở khu vực Trung Đông. Mức độ và cường độ của cuộc chiến thông tin trong trường hợp này đã vượt xa những gì từng diễn ra trước đây.

Chiến tranh thông tin, hay còn gọi là chiến tranh tâm lý (psyops), không phải là một khái niệm mới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cuộc xung đột giữa Israel và Iran lần này có quy mô lớn hơn và mục tiêu cụ thể hơn. Hàng triệu người đã chứng kiến trực tiếp các sự kiện này qua màn hình điện thoại của họ, ngay giữa lúc các cuộc giao tranh đang diễn ra.

Phía Iran được cho là đã gửi cảnh báo bằng tiếng Hebrew tới hàng nghìn điện thoại di động tại Israel. Nội dung của các tin nhắn này khuyên người nhận tránh các hầm trú ẩn vì các tay súng đang lên kế hoạch đột nhập và tấn công người bên trong. Ngược lại, một mạng lưới tài khoản được cho là của Israel đã đăng tải các nội dung bằng tiếng Ba Tư. Mục đích của các nội dung này là làm suy giảm niềm tin của người dân Iran vào chính phủ, bao gồm cả các video do AI tạo ra với giọng đọc của một “người phụ nữ” ảo.

Giáo sư James J.F. Forest thuộc Đại học Massachusetts Lowell nhận định: “Chắc chắn đây là một kỷ nguyên mới của chiến tranh ảnh hưởng. Chưa từng có thời điểm nào trong lịch sử mà quy mô tuyên truyền có thể được mở rộng đến mức này”.

Cả Israel và Iran được cho là đã tiến hành các chiến dịch ảnh hưởng, đồng thời tận dụng AI để mở rộng phạm vi tác động. Giáo sư Hany Farid (Đại học California, Berkeley) cho biết video giả mạo cảnh nổ ở nhà tù Evin là một ví dụ điển hình cho trình độ công nghệ ngày càng tinh vi của các bên.

Ông Farid so sánh mức độ lan truyền hiện nay với thời Thế chiến II, khi các quốc gia chỉ có thể phát thông điệp qua tờ rơi hoặc sóng phát thanh: “Khi đó, bạn có một thông điệp gửi tới nhiều người. Giờ bạn có thể phát một triệu thông điệp tới một triệu người khác nhau. Điều đó tạo ra sự khác biệt rất lớn”.

Một công ty theo dõi thông tin, NewsGuard, xác nhận rằng phía Iran đã phát tán ít nhất 28 thông tin sai lệch qua mạng xã hội và các kênh truyền thông. AI không chỉ giúp dịch nội dung sang các ngôn ngữ khác mà còn điều chỉnh sắc thái cho phù hợp với từng nhóm người xem.

Các chuyên gia cảnh báo rằng những gì đang diễn ra giữa Israel và Iran hiện nay có thể trở thành hình mẫu cho loại hình chiến tranh trong tương lai. Ở đó, thông tin giả mạo, nội dung do AI tạo ra, và mạng xã hội có thể được sử dụng như những vũ khí chiến lược, song hành cùng tên lửa và xe tăng.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã hoàn thành hơn 20 báo cáo chuyên đề quan trọng, gửi Tổng Bí thư và lãnh đạo chủ chốt. Những báo cáo này đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu, đề xuất chủ trương, định hướng để phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế – xã hội.

Bên cạnh đó, Ban đã phối hợp trình Bộ Chính trị ban hành 1 nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân và đang trình Bộ Chính trị xem xét thông qua 3 nghị quyết mới. Đồng thời, Ban đã chủ động triển khai nghiên cứu để thẩm định, tham gia ý kiến với 162 báo cáo, đề án, văn bản liên quan đến lĩnh vực kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và công tác xây dựng Đảng.

Một số vấn đề quan trọng mà Ban đã có ý kiến trong quá trình xây dựng nghị quyết, văn bản bao gồm giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, phát triển kinh tế Nhà nước, triển khai chủ trương, chính sách miễn viện phí, thí điểm có kiểm soát sàn giao dịch tài sản mã hóa, cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng và vấn đề Mỹ áp thuế đối ứng với Việt Nam.

Trong 6 tháng cuối năm 2025, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương sẽ tập trung triển khai việc xây dựng, hoàn thiện các đề án trình Bộ Chính trị; thực hiện các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của Tổng Bí thư tại các buổi làm việc với Ban và ý kiến kết luận, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Trần Lưu Quang đánh giá cao những kết quả mà Ban đã đạt được trong 6 tháng qua. Ông nhấn mạnh rằng trong thời gian tới, Ban cần thay đổi cách tiếp cận và cách làm việc, áp dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào công việc, nghiêm túc thực hiện KPIs và tăng cường sự phối hợp và chia sẻ thông tin để nâng cao hiệu quả công việc.

Trần Lưu Quang yêu cầu Ban cần tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, đồng thời đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào công việc. Bên cạnh đó, Ban cần tăng cường sự phối hợp với các đơn vị khác để nâng cao hiệu quả công việc và thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.

Với những nhiệm vụ và mục tiêu đã đề ra, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu, đề xuất chủ trương, định hướng để phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế – xã hội.

Thông tin thêm về các hoạt động của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương có thể được tìm thấy tại https://www.bancongthongtin.vn/ hoặc tại các nguồn tin cậy khác.

Tướng Chris Donahue, Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu và châu Phi, mới đây tuyên bố rằng NATO hiện có khả năng chiếm lấy vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga nhanh chóng hơn bao giờ hết. Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa NATO và Nga gia tăng, cùng với việc triển khai chiến lược mới của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ ở sườn phía Đông của châu Âu.

Chiến lược này bao gồm việc tăng cường lực lượng trên bộ, tích hợp sản xuất quốc phòng, và triển khai các hệ thống kỹ thuật số cũng như bệ phóng tiêu chuẩn để phối hợp nhanh chóng trên chiến trường. Ông Donahue nhấn mạnh rằng lãnh thổ trên bộ đang ngày càng trở nên quan trọng và có thể giúp phá vỡ các rào cản phòng thủ của đối phương.

Ông cũng lấy ví dụ về xung đột ở Ukraine để minh họa cho khả năng mới này. Trước đó, một nghị sĩ Nga đã cảnh báo rằng bất kỳ cuộc tấn công nào vào Kaliningrad sẽ được coi là tấn công vào Nga và sẽ đối mặt với các biện pháp trả đũa mạnh mẽ, bao gồm cả vũ khí hạt nhân.

Kaliningrad là một vùng lãnh thổ của Nga, bị tách biệt và không có đường bộ nối trực tiếp với phần còn lại của Nga. Khu vực này được coi là một trong những khu vực quân sự hóa nhất ở châu Âu và là điểm nóng trong quan hệ căng thẳng giữa Nga và NATO.

Gần đây, tình báo phương Tây cũng đưa ra đánh giá rằng Nga có thể tạo ra mối đe dọa quân sự cho các thành viên NATO trong vòng 5 năm tới. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, cũng cảnh báo rằng xung đột giữa Nga và Ukraine có thể leo thang thành một cuộc tấn công trực tiếp vào lãnh thổ của NATO.

Trong bối cảnh tình hình an ninh châu Âu đang trở nên phức tạp hơn, các tuyên bố gần đây của Tướng Chris Donahue và Tổng thống Volodymyr Zelensky nhấn mạnh sự cần thiết của việc tăng cường hợp tác quân sự và chính trị giữa các quốc gia thành viên NATO để đối mặt với những thách thức an ninh mới.

Động thái này cũng cho thấy sự chuyển biến trong chiến lược quân sự của NATO, từ việc tập trung vào phòng thủ sang việc tăng cường khả năng tấn công và phản công. Điều này có thể làm gia tăng căng thẳng giữa NATO và Nga, và có thể đẩy nhanh sự phát triển của các công nghệ quân sự mới.

Không quân Ukraine đã thông báo rằng vào đêm ngày 20 và sáng sớm ngày 21/7, Nga đã thực hiện một cuộc tấn công kết hợp vào Ukraine. Trong cuộc tấn công này, Nga đã phóng tổng cộng 450 vũ khí trên không, bao gồm 426 máy bay không người lái (UAV) tấn công và mồi nhử, cùng 24 tên lửa.

Trong số tên lửa được phóng, có 5 tên lửa đạn đạo Kh-47 M2 Kinzhal, 4 tên lửa hành trình Kalibr, 1 tên lửa hành trình Iskander-K và 14 tên lửa hành trình Kh-101. Tính đến 9h30 sáng ngày 21/7, Ukraine đã bắn hạ 224 vũ khí trên không của Nga. Mảnh vỡ từ các vũ khí bị bắn hạ đã rơi xuống 12 khu vực.

Theo truyền thông Nga, cuộc tấn công này nhắm vào các mục tiêu chiến lược của Ukraine, bao gồm sân bay quân sự, kho đạn dược và các doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng. Tại Kiev, các cuộc không kích đã được ghi nhận ở năm quận. Nhà máy Artem, nơi sản xuất tên lửa, và sân bay Zhulyany, nơi đặt các kho chứa thiết bị của Không quân Ukraine, là mục tiêu chính.

Ngoài ra, ở vùng Ivano-Frankivsk, một sân bay của lực lượng vũ trang Ukraine đã bị tấn công. Sự kiện này đã phá hủy máy bay, thiết bị quân sự và nhà chứa máy bay – nơi lưu trữ hàng viện trợ quân sự của phương Tây. Theo các phóng viên chiến trường, một điểm triển khai tạm thời của lực lượng vũ trang Ukraine ở khu vực Khmelnytskyi và các kho đạn dược ở khu vực Mykolaiv đã bị tấn công.

Các vụ nổ cũng được ghi nhận tại các khu vực Kharkiv, Odessa, Vinnytsia, Ternopil, Poltava và Rivne. Bộ Quốc phòng Nga chưa đưa ra bình luận về các thông tin trên.

Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, trong khoảng thời gian từ đêm ngày 20 đến rạng sáng ngày 21/7, lực lượng phòng không Nga đã phá hủy hàng chục máy bay không người lái của Ukraine trên nhiều khu vực.

Thị trưởng Moscow Sergey Sobyanin cho biết trên Telegram rằng, vào khoảng 6h30 sáng thứ Hai, ít nhất 13 máy bay không người lái đang hướng về thủ đô đã bị chặn lại. Theo quan chức này, mảnh vỡ của một trong những chiếc UAV đã rơi xuống mái của một tòa nhà cao tầng ở vùng ngoại ô, gây ra đám cháy nhỏ nhưng không có báo cáo thương vong.

Trong khi đó, Thống đốc Vyacheslav Gladkov cho biết, hai người đã bị thương trong các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Belgorod, giáp biên giới với Ukraine.