Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành Công điện số 110/CĐ-TTg, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực đất đai. Văn bản nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong lĩnh vực này, đặc biệt là việc xử lý các thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến đất đai.

Lĩnh vực đất đai hiện đang là một trong những vấn đề nóng và phức tạp, với nhiều TTHC chồng chéo, bất cập. Theo thống kê, có đến 70% đơn thư khiếu nại, khiếu kiện của người dân và doanh nghiệp liên quan đến đất đai. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng để giải quyết các vướng mắc và bất cập.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã bày tỏ sự trăn trở về TTHC trong lĩnh vực đất đai và nhấn mạnh cần phải giảm TTHC, giảm chi phí và thời gian cho người dân và doanh nghiệp. Thủ tướng cũng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào quản lý đất đai để giải quyết các vấn đề phát sinh.

Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội đã quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, trong đó yêu cầu các cơ quan, chức danh có thẩm quyền thực hiện TTHC phải công bố và điều chỉnh TTHC đã được điều chỉnh theo quy định pháp luật.

Trên cơ sở nghị quyết của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, chuẩn hóa lại các TTHC về đất đai đã công bố, bảo đảm việc thực hiện TTHC không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã. Bộ cũng cần khẩn trương hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, kết nối, liên thông thông suốt với hệ thống thuế, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, doanh nghiệp, Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh phục vụ giải quyết TTHC.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng được yêu cầu rà soát, bảo đảm nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, nhất là các lĩnh vực phát sinh hồ sơ lớn ở cấp xã như: hộ tịch, đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, xây dựng…

Người dân và doanh nghiệp đang rất chờ đợi việc giải quyết các vướng mắc về TTHC trong lĩnh vực đất đai. Để xử lý được vấn đề này, việc cử cán bộ xuống cơ sở nắm tình hình, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, xử lý các vấn đề phát sinh thuộc chức năng, nhiệm vụ là điều rất cần thiết. Điều này sẽ giúp cho việc hoàn thiện các TTHC sát hơn với thực tiễn, đáp ứng được nguyện vọng, lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp cử cán bộ xuống cơ sở để nắm tình hình, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn và xử lý các vấn đề phát sinh thuộc chức năng, nhiệm vụ của mình, đặc biệt là các thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến đất đai.

Phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc chuyển hóa chính sách thành hành động cụ thể. Mặc dù nhiều chính sách hỗ trợ đã được ban hành, việc thực thi vẫn còn nhiều vướng mắc, đặc biệt là trong thủ tục hành chính. Gần 45% doanh nghiệp cho biết họ gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính, với nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Ví dụ tại Đà Nẵng, một dự án xây dựng phải mất tới 28 tuần chỉ để hoàn thành chuỗi thủ tục liên quan đến đất đai, môi trường và xây dựng. Điều này cho thấy chi phí thời gian đang bào mòn động lực đầu tư của các doanh nghiệp. Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI, nhận định: ‘Chúng ta đã ban hành nhiều chính sách đúng đắn và phù hợp, nhưng vấn đề quan trọng trong thời gian tới là làm thế nào để thực thi hiệu quả các chính sách này.’ Theo ông Tuấn, việc triển khai chính sách một cách năng động và sáng tạo tại các địa phương đóng vai trò then chốt.

Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ các nút thắt trong thực thi chính sách. Hàng loạt văn bản đã được ban hành nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp. Nhiều địa phương đã có chuyển biến tích cực, với quy trình xử lý nhanh hơn và thái độ phục vụ cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít nơi loay hoay trong cách làm. Câu hỏi được đặt ra là vì sao một số nơi có thể thu hút hàng trăm doanh nghiệp trong khi nơi khác lại để nhà đầu tư ‘bỏ đi trong im lặng’? Câu trả lời nằm ở tinh thần thực thi – thứ không thể có nếu thiếu một cơ chế khuyến khích đúng và những ràng buộc trách nhiệm rõ ràng. Ông Đậu Anh Tuấn kêu gọi thiết lập một hệ tiêu chí gắn trách nhiệm với hiệu quả hành động: ‘Việc xây dựng một môi trường không sợ hãi, khơi dậy niềm tự hào khi hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian và thúc đẩy hoạt động kinh doanh thuận lợi.’

Ông Tuấn cũng đề xuất giao các chỉ số KPI về phát triển kinh tế và thành lập doanh nghiệp tư nhân cho các địa phương, đồng thời lấy đây làm tiêu chí đánh giá thành tích chính trị. Khi hành vi công vụ trở thành động lực phát triển doanh nghiệp, một chính sách hay chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó sống trong từng hành vi, từng quyết định, từng nụ cười đồng hành của cán bộ công quyền. Mỗi doanh nghiệp được hỗ trợ kịp thời, mỗi thủ tục được cắt giảm đúng lúc, mỗi không gian đầu tư được mở rộng hiệu quả – chính là minh chứng cụ thể cho sự thay đổi từ bên trong bộ máy.