Ngày 1 tháng 8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã công bố một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng của nước này, khi hệ thống tên lửa siêu thanh Oreshnik chính thức hoàn thành giai đoạn sản xuất hàng loạt đầu tiên và được biên chế vào quân đội Nga. Thông tin này đã được ông Putin chia sẻ trong một buổi họp báo, đánh dấu một cột mốc đáng chú ý trong việc nâng cao năng lực quân sự chiến lược của Nga.

Ông Putin cho biết các tên lửa Oreshnik đầu tiên đã được chuyển giao cho quân đội Nga và sẵn sàng cho các hoạt động chiến đấu. Đây là một hệ thống vũ khí chiến thuật có khả năng mang đầu đạn hạt nhân và có sức công phá tương đương một vụ nổ hạt nhân cỡ nhỏ, nhưng Tổng thống Putin cũng khẳng định rằng ngay cả phiên bản thông thường của nó cũng có khả năng tạo ra tác động tương đương. Việc này đánh dấu sự hoàn thiện của một hệ thống có khả năng thay đổi cục diện trên chiến trường mà không cần sử dụng đến vũ khí hạt nhân.

Trước đó, vào tháng 11 năm ngoái, Nga đã tiến hành đợt thử nghiệm thực chiến đầu tiên của Oreshnik bằng cách tấn công một nhà máy quân sự ở Ukraina. Giới phân tích quân sự quốc tế nhận định đây là hành động vừa thử nghiệm vừa răn đe, chứng minh năng lực thực chiến của hệ thống vũ khí mới. Điều này thể hiện sự quyết tâm của Nga trong việc khẳng định vị thế quân sự và khả năng răn đe đối với các đối thủ.

Một thông tin đáng chú ý khác là ông Putin tiết lộ khả năng hệ thống tên lửa Oreshnik sẽ được chuyển giao cho Belarus trước cuối năm nay. Các chuyên gia quân sự hai nước đang phối hợp chuẩn bị vị trí triển khai và các yếu tố kỹ thuật liên quan. Động thái này không chỉ làm gia tăng sức mạnh quân sự khu vực mà còn khiến phương Tây đặc biệt lo ngại, trong bối cảnh quan hệ NATO – Nga vẫn căng thẳng.

Về tình hình chiến sự tại Ukraina, ông Putin khẳng định các lực lượng Nga đang giành ưu thế và tiến quân trên toàn tuyến mặt trận, bao gồm các khu vực biên giới, Cộng hòa Donetsk và Lugansk, cũng như các tỉnh Zaporizhzhia và Kherson do Nga kiểm soát. Ông nhấn mạnh chiến thắng này là nhờ lòng dũng cảm và tinh thần quả cảm của binh sĩ Nga, đặc biệt là việc kiểm soát Chasov Yar – cứ điểm quan trọng của Ukraina tại vùng Donetsk.

Dù khẳng định quân đội Nga đang đạt được nhiều thắng lợi, ông Putin vẫn nhấn mạnh rằng Mátxcơva luôn sẵn sàng cho đàm phán. “Đàm phán luôn cần thiết và quan trọng, nhất là khi dựa trên tinh thần hòa bình thực sự” – ông nói. Gần đây, Nga và Ukraina đã có vòng đàm phán trực tiếp thứ ba tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), kéo dài khoảng 40 phút. Hai bên đồng ý trao đổi tù binh, thi thể binh sĩ và dân thường thiệt mạng. Nga cũng đề xuất thành lập ba nhóm công tác trực tuyến để giải quyết nhanh chóng các vấn đề chính trị, quân sự và nhân đạo.

Trong bối cảnh hiện nay, việc Nga tiếp tục khẳng định vị thế quân sự và sẵn sàng cho các hoạt động ngoại giao cho thấy sự phức tạp trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina. Trong khi chờ đợi các diễn biến tiếp theo, cộng đồng quốc tế vẫn đang theo dõi sát sao tình hình này. Thông tin về các hệ thống vũ khí mới như Oreshnik và các hoạt động quân sự của Nga đang là tâm điểm của sự quan tâm, khi chúng có thể ảnh hưởng đáng kể đến cán cân quyền lực trong khu vực và trên thế giới.

Liên bang Nga đã âm thầm mở rộng cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân của mình trong những năm gần đây, như được tiết lộ qua các hình ảnh vệ tinh mới. Những phát hiện này không chỉ cho thấy sự hiện đại hóa cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân của Nga mà còn gửi đi một thông điệp cứng rắn tới NATO và Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine đang tiếp diễn. Các chuyên gia phân tích rằng việc nâng cấp này có thể xuất phát từ hai lý do chính: nâng cấp định kỳ và thể hiện sức mạnh với các cường quốc hạt nhân khác.

Các hình ảnh vệ tinh gần đây đã tiết lộ hoạt động xây dựng quy mô lớn tại năm địa điểm quân sự của Nga, trong đó có bốn địa điểm gần châu Âu, bao gồm Belarus, Kaliningrad và vùng duyên hải Bắc Cực của Nga, và một địa điểm gần Thái Bình Dương, gần Alaska. Đáng chú ý, tại Belarus, gần thị trấn Asipovichy, hoạt động xây dựng tại Căn cứ đạn dược số 1405 đã được phát hiện. Các dấu hiệu bao gồm hàng rào ba lớp, các tòa nhà mới, đường dốc dỡ hàng có mái che và một ăng-ten lớn – tất cả đều là dấu hiệu điển hình của một cơ sở lưu trữ hạt nhân.

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất là tại Belarus, nơi các nhà phân tích phát hiện hoạt động xây dựng quy mô lớn tại Căn cứ đạn dược số 1405. Hình ảnh vệ tinh cho thấy có hàng rào ba lớp, các tòa nhà mới, đường dốc dỡ hàng có mái che và một ăng-ten lớn – tất cả đều là dấu hiệu điển hình của một cơ sở lưu trữ hạt nhân. Ngoài ra, một đầu mối đường sắt mới đã được xây dựng để kết nối căn cứ với mạng lưới đường sắt quốc gia, có khả năng phục vụ việc vận chuyển đầu đạn.

Các chuyên gia cho rằng cơ sở này đã sẵn sàng để lưu trữ vũ khí hạt nhân của Liên bang Nga. Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã tuyên bố rằng các đầu đạn chiến thuật này “mạnh gấp ba lần” quả bom Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki. Tuy nhiên, Tổng thư ký Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) Sergei Lebedev sau đó làm rõ rằng các vũ khí này vẫn sẽ do Liên bang Nga kiểm soát thông qua cơ chế “nút hạt nhân kép”, đòi hỏi sự cho phép từ cả hai bên – trên thực tế, quyền quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay Moskva (Moscow).

Liên bang Nga vẫn là quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, với khoảng 4.300 đầu đạn đang hoạt động. Mỹ có khoảng 3.700 đầu đạn. Cả hai nước đều đang nâng cấp lực lượng hạt nhân của mình. Ví dụ, Mỹ đang thay thế các tên lửa Minuteman III cũ kỹ bằng một hệ thống mới có tên là Sentinel.

Liên bang Nga chưa đưa ra bình luận nào về các phát hiện từ ảnh vệ tinh, và chính phủ Belarus cũng giữ im lặng. Các chuyên gia cho rằng dù hiện tại các địa điểm trên có thể chưa lưu trữ đầu đạn hạt nhân, nhưng tốc độ và quy mô xây dựng có thể khiến căng thẳng xoay quanh vũ khí hạt nhân ngày càng gia tăng.