Trong thập kỷ qua, từ 2010 đến 2020, trong khi hầu hết các tôn giáo lớn trên thế giới đều chứng kiến sự tăng trưởng về số lượng tín đồ, Phật giáo lại là ngoại lệ. Đây là tôn giáo duy nhất ghi nhận sự sụt giảm cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương đối trong dân số toàn cầu. Cụ thể, số lượng Phật tử trên toàn thế giới đã giảm từ 343 triệu người vào năm 2010 xuống còn 324 triệu người vào năm 2020, tương đương mức giảm 5%.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm này có thể được lý giải bằng hai yếu tố chính. Thứ nhất, tỷ lệ sinh thấp trong các cộng đồng Phật tử truyền thống. Thứ hai, hiện tượng nhiều người rời bỏ tôn giáo, đặc biệt là tại các quốc gia Đông Á như Trung Quốc và Nhật Bản. Tại Trung Quốc, số lượng Phật tử đã giảm xuống 23 triệu người, trong khi tại Nhật Bản, con số này giảm 7 triệu người.
Sự suy giảm của số lượng Phật tử cũng được ghi nhận tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi mà 98% số Phật tử toàn cầu đang sinh sống. Khu vực này đã chứng kiến mức giảm 6%, xuống còn khoảng 316 triệu người. Ngược lại, một số khu vực khác như Bắc Mỹ và châu Âu đã ghi nhận sự tăng trưởng về số lượng Phật tử. Tại Bắc Mỹ, số lượng Phật tử tăng 27% (đạt 5 triệu người), trong khi tại châu Âu, con số này tăng 26% (đạt 2,5 triệu người). Tuy nhiên, so với quy mô toàn cầu, Phật tử tại hai khu vực này chỉ chiếm một phần nhỏ, lần lượt là 2% và 1%.
Thái Lan hiện là quốc gia có số lượng Phật tử lớn nhất thế giới, với khoảng 68 triệu người, chiếm 94% dân số của nước này. Đứng thứ hai là Trung Quốc với 53 triệu Phật tử, mặc dù chỉ chiếm khoảng 4% dân số Trung Quốc. Phật giáo là tôn giáo chiếm đa số tại 7 quốc gia, bao gồm Campuchia (97%), Thái Lan (94%), Myanmar (89%), Bhutan (75%), Sri Lanka (70%), Lào (64%) và Mông Cổ (51%).
Một số quốc gia đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể về tỷ lệ dân số theo đạo Phật. Hàn Quốc là một trong số đó, với sự giảm khoảng 7%, tức khoảng 2,6 triệu người, xuống còn 19%. Nguyên nhân chính của sự giảm này là do hiện tượng “rời bỏ tôn giáo”, khi nhiều người được sinh ra trong gia đình theo đạo Phật nhưng lớn lên lại không còn thực hành tôn giáo này.
Tóm lại, sự suy giảm của số lượng Phật tử trên toàn cầu phản ánh xu hướng thay đổi về tôn giáo trên toàn thế giới, không chỉ riêng với Phật giáo mà còn với nhiều truyền thống tín ngưỡng khác. Ngày nay, người trẻ có xu hướng cá nhân hóa niềm tin hơn là ràng buộc với tôn giáo truyền thống.
