Trong một diễn biến gần đây, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump có kế hoạch sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã gây ra nhiều tranh cãi và lo ngại về những tác động tiềm ẩn lên hệ thống ngân hàng trung ương, thị trường tài chính và toàn bộ nền kinh tế. Các chuyên gia về pháp lý và chính sách đã lên tiếng, cho rằng động thái này đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng về quyền hạn của người đứng đầu Nhà Trắng và tính độc lập của Fed.
Một vấn đề then chốt đang được quan tâm là liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để thực hiện việc cách chức ông Jerome Powell hay không. Dựa trên các quy định và thực tiễn hiện hành, có thể khẳng định rằng Tổng thống Trump gần như chắc chắn không có quyền thực hiện việc này, trừ khi có “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc xác định “nguyên nhân chính đáng” là một vấn đề mang tính chủ quan cao và phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp.
Nếu ông Trump quyết định tiến hành sa thải ông Powell, nhiều khả năng Chủ tịch Fed sẽ khởi kiện. Vụ kiện này rất có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã có những phán quyết quan trọng, khẳng định rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, cùng với các thống đốc của cơ quan này, không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện.
Ngoài ra, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) tiếp tục giữ ông làm Chủ tịch, qua đó cho phép ông duy trì ảnh hưởng đáng kể đến chính sách tiền tệ. Điều này hoàn toàn khả thi vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, mặc dù không có yêu cầu bắt buộc nào về việc này.
Được biết, Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, một điều có thể dẫn đến những hệ quả kinh tế đáng kể. Mục tiêu của ông là đưa lãi suất xuống mức thấp hơn nhiều và thực hiện ngay lập tức, bất chấp những hệ quả kinh tế có thể phát sinh.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu ông Trump thực sự sa thải ông Powell, điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng đối với cả thị trường và nền kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể làm thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn khiến lập trường của họ về lãi suất trở nên cứng rắn hơn.
Hơn nữa, chi phí về danh tiếng phát sinh từ việc sa thải ông Powell sẽ rất khó để khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể gây ra chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, dẫn đến những hậu quả bất lợi cho lạm phát.
