Trong nửa đầu năm 2025, các cảng hàng không tại Việt Nam đã phục vụ 59,7 triệu lượt hành khách, đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Con số này còn tăng thêm khi tính trong cả năm 2024, ngành hàng không đã đón tiếp khoảng 110 triệu lượt hành khách. Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng này là một thực tế đáng chú ý: việc thực hiện các thủ tục tại sân bay, từ kiểm tra an ninh, soi chiếu hành lý đến làm thủ tục xuất nhập cảnh, đang gây ra một lượng thời gian lãng phí đáng kể.
Giả định trung bình mỗi người mất từ 3-4 phút cho mỗi thủ tục, tổng thời gian lãng phí có thể lên tới 5,5-7,3 triệu giờ. Nếu tính với GDP bình quân đầu người năm 2024 là 115 triệu đồng và giả sử một người lao động làm việc khoảng 2.000 giờ mỗi năm, giá trị gia tăng trung bình của một giờ lao động là 57.500 đồng. Như vậy, khoảng thời gian mất 3-4 phút có giá trị kinh tế từ 2.875 đến 3.833 đồng mỗi hành khách. Khi nhân với tổng số lượt khách, mức lãng phí toàn xã hội rơi vào khoảng từ 316 – 422 tỉ đồng mỗi năm, một con số không hề nhỏ.
Trước thực tế này, việc hiện đại hóa thủ tục sân bay đang trở thành một ưu tiên cấp thiết trong chính sách tiết kiệm nguồn lực xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Một trong những giải pháp quan trọng là áp dụng công nghệ hiện đại vào các quy trình kiểm tra an ninh.
Việckiểm tra an ninh tại sân bay là một phần quan trọng trong hành trình bay, nhưng các quy định hiện tại như cởi giày, thắt lưng, áo khoác, mũ và đặt thiết bị điện tử ra khay riêng để kiểm tra có thể gây phiền hà cho hành khách. Trên thế giới, nhiều sân bay đã áp dụng công nghệ hiện đại để giảm thiểu các quy định này. Tại Mỹ, việc bắt buộc cởi giày khi qua cửa an ninh đã được hủy bỏ từ tháng 7-2025. Tương tự, các chương trình như TSA PreCheck đã cho phép hành khách được miễn việc cởi giày, tháo laptop, hoặc cởi áo khoác.
Ở Việt Nam, mặc dù hầu hết sân bay quốc tế và nội địa vẫn đang áp dụng quy định yêu cầu hành khách cởi giày, tháo thắt lưng, bỏ hết thiết bị điện tử vào khay để kiểm tra, nhưng với sự phát triển của công nghệ kiểm tra an ninh, việc dỡ bỏ quy định này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng an ninh hiện đại như máy soi CT, máy quét millimeter-wave và trí tuệ nhân tạo trong phân tích ảnh quét. Việc áp dụng các công nghệ này không chỉ giúp hành khách cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp xử lý lượng khách lớn trong thời gian ngắn hơn.
尽管 vậy, cần phải nhìn nhận thực tế rằng Việt Nam vẫn chưa triển khai rộng rãi các công nghệ kiểm tra tiên tiến. Vì vậy, việc dỡ bỏ quy định hiện tại cần phải có phương án thay thế phù hợp để không gây rủi ro cho an ninh hàng không. Việc kiểm tra chặt chẽ tất cả hành khách, dù có phần phiền toái ở góc độ cá nhân nhưng vẫn sẽ mang lại lợi ích an toàn chung cho tất cả mọi người.
