Luôn đặt mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo an toàn cho thị trường thực phẩm, Luật An toàn thực phẩm đã được ban hành và triển khai trong hơn 15 năm qua. Sự ra đời của luật này đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau thời gian dài thực thi, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế và bất cập cần được giải quyết.
Một trong những thách thức lớn trong quản lý an toàn thực phẩm hiện nay là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra khó khăn trong việc phối hợp và xử lý các vi phạm về an toàn thực phẩm. Hơn nữa, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh. Trong khi đó, nguồn lực con người và kinh phí dành cho công tác quản lý lại hạn chế. Điều này đã dẫn đến việc công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức, không đủ力度 để răn đe và ngăn chặn các hành vi vi phạm.
Một điểm yếu khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm là việc thiếu chú trọng vào hậu kiểm. Hiện nay, các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm gần như không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng. Tình trạng quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây ra sự hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang tích cực xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn chuỗi sản xuất – kinh doanh. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến, nhằm ngăn chặn những thông tin sai lệch và bảo vệ người tiêu dùng. Ngoài ra, dự thảo đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức, nhằm tăng cường tính răn đe đối với các hành vi vi phạm.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm không chỉ giúp ngăn chặn các hành vi vi phạm về thực phẩm mà còn góp phần nâng cao niềm tin của người tiêu dùng vào thị trường, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và bền vững của nền kinh tế.
